۴- واقع گرایانه^[۴۶]
واقع گرایانه باشد. یعنی با فعالیت ها ومأموریت ها وخط مشی وراهبردهای واقعی سازمان وبا حوزه های حساس وکلیدی عملکرد سازمان مرتبط باشد.
۵- محدوده زمانی^[۴۷]
چهارچوب ومحدوده زمانی ، یعنی شاخص دوره ارزیابی معین داشته باشد.
۶- بانک اطلاعاتی ^[۴۸]
بانک اطلاعاتی ، یعنی داده ها واطلاعات لازم ومربوط به شاخص وجود داشته باشد.(رحیمی ۱۳۸۵ ، ص۳۶)
۲- تعیین وزن شاخصها، به لحاظ اهمیت آنها و سقف امتیازات مربوطه.
به این معنا که اهمیت هر کدام از ابعاد و محور شاخص‌ها چقدر است؟ آیا شاخص‌ها اهمیت یکسان دارند یا متفاوتند؟ کدام شاخص از بیشترین و کدام یک از کمترین اهمیت برخوردار است؟ برای تعیین ضرایب و اوزان شاخص‌ها روش‌هایی از جمله می‌‌توان روش لیکرت، روش گروه غیرواقعی NGT))، روش بوردا (Borda)، روش انتخاب نظریات کارشناسان (Expert choice) و روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی.

(Analytic Hierarchy Process) AHP را می ‌توان نام برد.
۳- استانداردگذاری و تعیین وضعیت مطلوب هر شاخص.
تعیین معیار عملکرد و مقدار تحقق شاخص بصورت کمی یا کیفی، و نرخ رشد عملکرد در سال های گذشته بصورت میانگین و یا میانگین متحرک برای دو یا چند سال گذشته، با در نظر گرفتن اهداف خاص تعیین شده برای آن دوره و پدیده‌های مؤثر در نحوه تحقق آن شاخص، استخراج و معین می‌گردد. در تعیین وضعیت مطلوب عملکرد شاخص باید واقع‌گرایانه و غیر بلند پروازانه عمل‌ کرد و توافق واحدهایی که وظیفه انجام و عمل به آن شاخص را بعهده دارند جلب نمود.
۴- ابلاغ و اعلان انتظارات و شاخصها به “ارزیابی شونده".
در روش های متداول ارزیابی عملکرد معمولاً بدون اینکه ارزیابی شونده از شاخص های ارزیابی مطلع باشد ناگهان با نمرات و قضاوت های ارزیابی روبرو می‌شود. اگر هدف اساسی ارزیابی را رشد و توسعه ارزیابی شونده بدانیم، بنابراین ضرورت دارد که قبل از شروع دوره ارزیابی انتظارات مورد نظر در قالب شاخص ها به پرسنل سازمان اعلام گردد تا آنها بتوانند برنامه‌ریزی، سازماندهی، برقراری ارتباط مناسب و سایر فرآیندهای عملکرد مورد انتظار را محقق نمایند.
۵- سنجش و اندازه‌گیری از طریق مقایسه عملکرد واقعی پایان دوره ارزیابی، با استاندارد مطلوب از قبل تعیین شده.
در این مرحله فعالیت ها و دستاوردهای کارکنان سازمان در ارتباط با هر شاخص مورد سنجش قرار می‌گیرد. همچنین برای هر شاخص، عملکرد واقعی را با بهره گرفتن از مجموع واقعیت‌های موجود مشخص و با استاندارد عملکرد مطلوب مقایسه می کنیم و نسبت به وضعیت تحقق اهداف آن شاخص بررسی های لازم انجام می شود. در این مرحله قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدات سازمانی در راستای حصول به اهداف مورد نظر شناسایی می‌شوند
۶- استخراج و تحلیل نتایج.
در نهایت تحلیل لازم انجام و در صورت لازم باید اقدامات اصلاحی جهت بهبود عملکرد در آن شاخص را معین نمود. یک نکته اینکه در نتایج عملکرد، معمولاً رویکرد و دیدگاه حاکم در ارزیابی عملکرد مورد توجه خاص قرار می‌گیرد. مثلا: اگر ارزیابی عملکرد یک فرایند مورد توجه باشد، نتایج این اندازه‌گیری منتهی به تعیین وضعیت مطلوب یا نامطلوب بودن عملکرد آن فرایند می‌گردد. اگر فرایند موجب افزایش ارزش افزوده برای سازمان شود عملکرد آن مطلوب، و گرنه علت منفی بودن عملکرد فرایند را باید بررسی کرد. برای علت‌یابی هم می‌توان از تکنیک طراحی آزمایشهاDOE )) و برای کاهش خطا از Six segma که در سازمانهای پیشرو بیشتر عملی می‌باشد، استفاده نمود. همچنـــین بـــرای بهبود داخل فرایند از روش بهـــــبود مستــمر فــــرایند CPI و جهت بهبـــــود کلی و عــــــوامل خــــــارجی فرایند نیاز به مهندسی مجدد BRP ‌ است.
۲-۲-۲۱) زمانبندی ارزیابی:
تحقیق نشان داده است که بازخور دادن به فرد نقش بسیار مؤثری در بهبود عملکرد او دارد، بخصوص اگر اطلاعات بلافاصله بعد از انجام ارزیابی کارمند در اختیار او قرار گیرد. از این رو توصیه شده است که اگر هدف از ارزیابی ، اصلاح معایب، راهنمایی کارمند و کمک به رشد و باروری بیشتر وی است، ارزیابی عملکرد به دفعات یا حداقل با فواصل کوتاهی انجام گیرد.
معمولاً ارزیابی عملکرد کارکنان دو سازمان در فواصل زمانی معینی انجام می گیرد. در شرایط عادی این کار هر شش ماه یک بار یا هرسال یک بار انجام می شود؛ ولی معمولاً عملکرد کارکنان تازه وارد در اولین سال ورود آنها به سازمان چندین بار ارزیابی می گردد. همچنین اگر حکم استخدام فرد تازه وارد آزمایشی باشد، قبل از انقضای این دوره وتغییر وضعیت استخدامی او از آزمایشی به رسمی ،عملکرد او ارزیابی میشود.(سعادت ، ۱۳۹۰،ص۲۲۷)
۲-۲-۲۲) رده های ارزیابی مختلف یک سازمان:
آنچه در ادبیات مدیریت پیرامون ارزیابی سطوح مختلف سازمانی وجود دارد بیانگر وجود چهار رده ارزیابی برای عملکرد یک سازمان می‌باشد.
۲-۲-۲۲-۱) ارزیابی عملکرد کارکنان:
این نوع ارزیابی، ارزیابی کوچک‌ترین واحد یک سازمان می‌باشد، ادبیات موجود و حوزه مدیریت در این حوزه بسیار فراوان می‌باشد در مدل های بسیاری برای ارزیابی عملکرد کارکنان ارائه شده است و هر کدام از الگوهای ارائه شده در این حوزه با تکیه بر شاخص‌هایی که برای ارزی
ابی معرفی کرده اند به ارائه شیوه ای برای سنجش‌ عملکرد کارکنان اقدام می‌پردازند. در این حوزه می‌توان رویکردهای فراوانی را عنوان نمود .
۲-۲-۲۲-۲) ارزیابی عملکرد بخشی از یک سازمان:
این ارزیابی که به عنوان زیر مجموعه‌ای ار ارزیابی سازمانی می‌باشد، برای ارزیابی عملکرد یک سازمان ضروری است. از آنجا که یک سازمان متشکل از زیر مجموعه‌ها (بخش هایی) مختلف می باشد که مجموع این بخش ها سازمان را تشکیل می دهند، لذا برای ارزیابی عملکرد سازمان ارزیابی عملکرد این زیر مجموعه‌ها بر مبنای با شاخص‌ها و معیارهای ارزیابی آن‌ها، ضروری است. در این نوع ارزیابی، ابتدا اهداف و ماموریت‌های یک بخش در راستای اهداف و ماموریت‌های دستگاه مشخص شده و سپس شاخص‌های ارزیابی آن‌ها تعریف شده و به محاسبه شاخص‌ها و سپس ارزیابی نتایج شاخص‌ها اقدام می‌شود.
۲-۲-۲۲-۳) ارزیابی عملکرد مدیر:
از آن‌ جا که در هر سازمان، نقش مدیر آن سازمان به عنوان یکی از عوامل مهم راهبری و هدایت سازمان، غیر قابل اغماض می‌باشد، لذا ارزیابی عملکرد مدیر برای آگاهی از میزان موفقیت در انجام نقش راهبری خود برای دستیابی به نتایج صحیح ارزیابی عملکرد سازمان ضروری است. در ادبیات مدیریت نیز، نظریات مختلفی برای ارزیابی عملکرد مدیر یک سازمان معرفی شده است. که هر کدام از این نظریات نیز با معرفی کردن نوع نگاه به مدیریت یک سازمان و نیز شاخص‌ها و معیارهایی برای ارزیابی به ارائه شیوه ای برای ارزیابی مدیری می پردازد. به عنوان مثال می‌توان به نظریاتی همچون الف) مدل‌های رفتاری رهبری ب) نظریه‌های اقتضایی رهبری ج) نظریه‌های بهره‌وری و . . . اشاره نمود که هر کدام در یک رویکرد خاص به معرفی شاخص‌های ارزیابی مدیر اقدام نموده‌اند.
۲-۲-۲۲-۴) ارزیابی عملکرد سازمان:
سازمان به عنوان مجموعه هماهنگ و هدف دار از اجزا که برای دستیابی به هدف یا اهداف با هم پیوند خورده و تشکیل یک سازمان را داده‌اند یکی از مهم‌ترین نیازهایی است که امروزه به ضرورت وجود آن تاکید شده است. همچنین به دلیل نقش موثر سازمان ها و لذا ضرورت توجه به عملکرد و اثرات عملکرد آنها ارزیابی عملکرد یک سازمان در حوزه فعالیت آن امری حیاتی است. از آن‌جا که یک سازمان متشکل از اجزا و بخش‌های مختلف می‌باشد، لذا برای اطمینان از میزان موفقیت سازمان می‌باید به ارزیابی میزان تناسب، تطابق و کارایی عملکرد این اجزا بر مبنای شاخص های معیارهای صحیح عملکرد، در جهت اهداف سازمانی اقدام نمود، بر همین اساس برای ارزیابی یک سازمان، استفاده از نتایج ارزیابی کارکنان و بخش های مختلف یک سازمان ضروری است.(صمدی ، ۱۳۸۲، ص ۱۲۷)
۲-۲-۲۳) ویژگی های یک سیستم ارزیابی عملکرد مناسب :
الف) از اهداف استراتژیک پشتیبانی کند:
سیستم های ارزیابی عملکرد باید از اهداف استراتژیک نشات گرفته باشند. در غیر این صورت این سیستم ممکن است فعالیت هایی را پشتیبانی کند که اثر معکوس بر اهداف استراتژیک بگذارد. به علاوه باید به این نکته توجه کرد که اگر در طول زمان، استراتژی ها تغییر یابند، برخی شاخص های عملکرد نیز تغییر خواهند کرد. در نتیجه نیاز به انعطاف پذیری در این سیستم ها احساس می شود تا بتوان از این طریق اطمینان حاصل نمود که سیستم ارزیابی عملکرد همیشه با اهداف سازمان سازگار است.
ب) متوازن باشد:
این موضوع که سیستم ارزیابی عملکرد نباید تنها از نقطه نظر مالی دیده شود بسیار حیاتی است. یک سیستم ارزیابی عملکرد بایستی انواع مختلفی از شاخص های عملکرد را شامل شود تا تمامی جنبه های مهم برای موفقیت سازمان را پوشش دهد. لذا بایستی بین شاخص های مختلف توازن وجود داشته باشد. یعنی به صورت متناسبی بر روی نتایج کوتاه و بلند ‌مدت ، انواع مختلف عملکرد (نظیر هزینه، کیفیت، تحویل، انعطاف پذیری و…) جنبه های مختلف ( نظیر مشتریان، ذی‌نفعان، رقبا، نوآوری و…) و سطوح مختلف سازمانی (نظیر عملکرد کلی و بخشی) تمرکز داشته باشد.
پ)در مقابل بهینه سازی بخشی بایستد:
از آنجا که شاخص های عملکرد بر روی رفتار کارکنان اثرگذارند ، مجموعه ای نامناسب از شاخص ها می تواند به رفتار غیر کارکردی از طرف کارکنان منجر شود. به عبارت دیگر، کارکنانی که تنها در پی ارتقا و بهبود شاخص عملکرد مربوط به خود هستند، ممکن است تصمیماتی بگیرند که در تضاد با خواسته های مدیران باشد و بهبود در عملکرد واحد آنها به آسیب دیگر قسمت ها و یا حتی عملکرد کلی سازمان منجر شود. یک سیستم ارزیابی عملکرد باید از اینگونه بهینه سازی ها جلوگیری کند.
ث) تعداد شاخصهای عملکرد محدود باشد:
برای ایجاد عملکرد مناسب ضروری است که تعداد شاخص های عملکرد محدود باشند. افزایش تعداد شاخص ها نیاز به زمان تحلیل بیشتری دارد. گردآوری اطلاعاتی که از آنها استفاده ای نمی شود یک اتلاف تلقی می شود. بنابراین، ضروری است که تنها داده هایی که برای یک هدف خاص کاربرد دارند و هزینه گردآوری آنها از مزایای مورد انتظارشان بیشتر نیست گردآوری شوند. همچنین افزایش تعداد شاخص های عملکرد، ریسک انباشت اطلاعات را افزایش می دهد که این امر موجب می شود که امکان اولویت بندی شاخص ها وجود نداشته باشد.
ج) دسترسی به آن آسان باشد:
هدف یک سیستم ارزیابی عملکرد، دادن اطلاعات مهم ، در زمان مناسب و به شخص مناسب است. لذا نکته مهم درباره این سیستم ها آن
است که باید به گونه ای طراحی شوند که اطلاعات آنها به راحتی بهبود یافته و در دسترس استفاده کنندگان از آن قرار گیرد و برای آنها قابل فهم باشد.
د) شامل شاخص های عملکرد جامع باشد:
یک شاخص عملکرد باید هدف مشخص داشته باشد. به علاوه ضروری است که یک غایت مشخص نیز برای هر شاخصی تعریف شود و چارچوب زمانی مشخص شود که در قالب آن بایستی به آن غایت نائل شد.
۲-۲-۲۴) مشکلات مــربــوط بـه اندازه گیری عملکرد:
الف- فقدان معیارهای متوازن و هماهنگ و سازگار با هم .
ب- عدم دقت در تدوین شاخصها و درنتیجه ازبین رفتــن کــارایی شاخصها و سیستم اندازه گیری عملکرد؛
ج- فقدان هریک از ویژگیهای زیر:
- عدم تمایل قلبی مدیران و فقدان مشارکت جدی آنها در این برنامه ها؛
- وجود اختلاف بین افراد مسئول اندازه گیری عملکرد در تفسیر و استراتژی های سازمان؛

- سجادی، فرازمند و علی‌صوفی (۱۳۸۹) در پژوهش خود تحت عنوان “بررسی رابطه متغیرهای کلان اقتصادی و شاخص کل قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران” به بررسی رابطه بلندمدت بین نرخ رشد شاخص کل قیمت سهام و مجموعه‌ای از متغیرهای کلان اقتصادی از قبیل تورم، نرخ رشد نقدینگی، نرخ ارز، نرخ سود واقعی بانکی و درآمد نفتی پرداختند. در این تحقیق داده‌ها به صورت فصلی و برای دوره زمانی ۸۶-۱۳۷۴ و با بهره گرفتن از روش خودرگرسیون برداری با وقفه‌های توزیعی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نتایج آزمون هم‌جمعی نشان داد که بین نرخ رشد شاخص کل قیمت و متغیرهای مستقل رابطه بلندمدت وجود دارد، به طوری که رابطه ضرایب نرخ رشد نقدینگی و نرخ تورم با نرخ رشد شاخص کل قیمت در سطح اطمینان ۹۰ درصد معنی‌دار و منفی است و معناداری ضرایب درآمد نفتی، نرخ ارز و نرخ سود واقعی بانکی در سطح اطمینان ۹۰ درصد رد شد.

- فتحی، صامتی، عسگرنژادنوری (۱۳۸۹) در پژوهش خود تحت عنوان “تبیین توسعه ساختار بازار اوراق بهادار"، به بررسی اثر متغیرهای کلان اقتصادی بر توسعه بورس اوراق بهادار تهران با بهره گرفتن از داده‌های فصلی برای دوره زمانی ۷۷-۱۳۶۸ و بر اساس برآورد بردارهای هم‌جمعی با بهره گرفتن از آزمون هم‌جمعی یوهانسون و تخمین الگوی تصحیح خطای برداری پرداخته‌اند. بدین منظور درآمد ملی، نرخ سرمایه‌گذاری، سطح توسعه موسسات مالی واسطه و بی‌ثباتی اقتصاد کلان به عنوان متغیرهای کلان اقتصادی و عمق و عرض به عنوان شاخص‌های توسعه بورس اوراق بهادار در نظر گرفته شده است. نتایج نشان می‌دهد که درآمد ملی و نرخ سرمایه‌گذاری بر عمق و عرض بورس اوراق بهادار اثر مثبت و معنادار دارد و همچنین سطح توسعه موسسات مالی واسطه و بی‌ثباتی اقتصاد کلان به طور منفی و معناداری بر عمق و عرض بورس اوراق بهادار اثر دارند.
- عظیمی، کریمی و نوروزی (۱۳۸۹) در پژوهش خود تحت عنوان “تجزیه و تحلیل عوامل موثر بر شاخص قیمت بازار اوراق بهادار تهران با بهره گرفتن از روش هم‌جمعی"، به بررسی رابطه بین شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران و متغیرهای اقتصاد کلان شامل؛ نرخ تورم، حجم پول، نرخ ارز، نرخ بهره کوتاه‌مدت و بلندمدت و شاخص تولیدات صنعتی پرداخته است. و برای تشریح روابط بلندمدت بین متغیرهای تحت بررسی از اطلاعات فصلی سری زمانی برای سال‌های ۸۷-۱۳۷۰و تکنیک هم‌جمعی با بهره گرفتن از روش‌های انگل- گرنجر و یوهانسون- یوسیلیوس استفاده نموده است. پرسش اصلی پژوهش این است که آیا تغییرات متغیرهای کلان اقتصادی در ایران بر شاخص قیمت بازار اوراق بهادار تهران، در بلندمدت اثرگذار است یا خیر. نتایج حاصل از برآورد مدل بر اساس روش انگل- گرنجر تاییدکننده وجود رابطه بلندمدت بین متغیرهاست. نتایج حاصل از روش یوهانسون- یوسیلیوس نیز نشان از وجود دو بردار هم‌جمعی می‌دهد که در مجموع موید تاثیر مثبت تغییرات نرخ ارز، نرخ تورم، حجم پول و میزان تولیدات صنعتی بر تغییرات شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران و رابطه منفی تغییرات نرخ بهره کوتاه‌مدت و نرخ بهره بلندمدت می‌باشد. در این میان نرخ تورم عمده‌ترین عامل تاثیرگذار بر شاخص قیمت بازار بوده، به گونه‌ای که یک درصد افزایش در نرخ تورم، شاخص قیمت بازار را ۸٫۲ درصد افزایش می‌دهد و شاخص تولیدات صنعتی (با ضریب اهمیت ۶ درصد) و نرخ ارز (با ضریب اهمیت ۳٫۶۶ درصد) در رده‌های بعدی اهمیت قرار دارند. با توجه به نتایج حاصل از آزمون هم‌جمعی، عوامل و متغیرهای کلان اقتصادی بر بورس اوراق بهادار تاثیرگذار هستند.
- کلانتر (۱۳۸۹) در پژوهش خود تحت عنوان “تاثیر متغیرهای کلان روزانه بر شاخص قیمت سهام"، اثرات پویای کوتاه‌مدت نرخ ارز (دلار) به عنوان متغیر درون‌زا و تکانه‌های برون‌زای نفتی بر شاخص بورس اوراق بهادار تهران (TEPIX) را با بهره گرفتن از روش خودرگرسیو برداری و به‌کارگیری داده‌های روزانه مروبط به دوره زمانی ۱۱/۱۰/۱۳۸۱ تا ۱۰/۱۰/۱۳۸۸ مورد بررسی قرار داده است. در مرحله نخست، ریسک شاخص بورس اوراق بهادار تهران به صورت یک مدل گارچ تخمین و به مدل اضافه شده است و در مرحله دوم مدل به صورت سیستم معادلات VAR برآورد شده است. نتایج حاصل نشان می‌دهد که اثر نرخ ارز (دلار) بر شاخص بورس مثبت است و اثر تکانه‌های برون‌زای نفتی بر شاخص بورس در دوره (روز) چهارم مثبت و معنادار می‌شود. همچنین اثر ریسک بر شاخص بورس اوراق بهادار مثبت است، به طوری که با افزایش واریانس انتظار می‌رود شاخص بورس افزایش یابد.
- موسایی، مهرگان، امیری (۱۳۸۹) در پژوهش خود تحت عنوان “رابطه بازار سهام و متغیرهای کلان اقتصادی در ایران"، به بررسی هم‌انباشتگی و علیت میان متغیرهای کلان اقتصادی و شاخص کل قیمت سهام با بهره گرفتن از اطلاعات فصلی شاخص کل سهام و مجموعه‌ای از متغیرهای کلان اقتصادی شامل عرضه پول، تولید ناخالص داخلی و نرخ ارز مربوط به دوره زمانی ۸۵-۱۳۷۰ پرداخته‌اند. آنها برای توضیح رابطه بلندمدت و کوتاه‌مدت میان متغیرهای مورد نظر از رویکردهای خودهمبسته با وقفه‌های توزیعی، انگل- گرنجر، یوهانسون، فیلیپس- هانسون و مدل تصحیح خطا استفاده نموده و به علاوه با کمک آزمون علیت گرنجر روابط علی بین متغیرهای کلان اقتصادی مورد نظر و شاخص کل قیمت سهام را مورد بررسی قرار داده‌اند. نتایج نشان می‌دهد که در تمام الگوهای برآورد شده یک رابطه بلندمدت میان متغیرهای موجود در مدل و شاخص کل قی
مت سهام وجود دارد. مطابق نتایج به دست آمده در حالی که حجم پول (سیاست‌های پولی بانک مرکزی) بیشترین تاثیر را بر تغییرات قیمت سهام دارد، آثار نرخ ارز و تولید ناخالص داخلی بر بازار سهام با بی‌اطمینانی زیادی همراه است. بر اساس نتایج به دست آمده از آزمون علیت گرنجر، شاخص کل قیمت سهام اثر معناداری بر تولید ناخالص داخلی ندارد، در حالی که متغیرهای کلان بر رونق یا رکود بورس تاثیر می‌گذارند. این نتیجه نشان‌دهنده این است که از شاخص کل قیمت سهام نمی‌توان برای پیش‌بینی تولید ناخالص داخلی استفاده کرد. همچنین قیمت سهام از یک گام تصادفی آن طور که تئوری بازارهای کارآمد پیش‌بینی کرده است پیروی نمی‌کند. بر این اساس فرضیه تحقیق مبنی بر عدم کارایی بازار سهام پذیرفته می‌شود.
- ترابی و هومن (۱۳۸۹) در پژوهش خود تحت عنوان “اثرات متغیرهای کلان اقتصادی بر شاخص‌های بازدهی بورس اوراق بهادار تهران"، به ارزیابی اثر متغیرهای کلان اقتصادی بر بازدهی بورس اوراق بهادار تهران با بهره گرفتن از روش هم‌جمعی گرنجری و داده‌های فصلی ۸۷-۱۳۷۷ پرداخته‌اند. برآوردها با ۵ شاخص برای بازدهی سهام (شاخص کل قیمت سهام، شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص بازده نقدی، شاخص قیمت صنعت و شاخص قیمت مالی) نشان می‌دهد که وضعیت تولید ناخالص داخلی کلیدی‌ترین متغیر موثر بر بازدهی سهام در کوتاه‌مدت و بلندمدت است و افزون بر این، حجم پول و حجم نقدینگی نیز از متغیرهای اثرگذار کلیدی بر بازدهی سهام محسوب می‌شوند. سکه جانشین ضعیفی برای بازار سهام می‌باشد و با وجود منفی بودن ضریب این متغیر در هیچ کدام از معادلات برآوردی اعم از کوتاه‌مدت و بلندمدت معنادار نبوده است. اما نرخ ارز و مسکن بسته به شاخص منتخب برای بازار سهام، بر بازدهی بورس اوراق بهادار تهران اثرگذارند. همچنین اثر نرخ بهره حقیقی با وجود این که منفی است، ولی پایدار نیست. همچنین شواهد نشان می‌دهد که انتخابات ادواری ریاست جمهوری به شدت بر بازدهی سهام تاثیر می‌گذارد. بنابراین در میان متغیرهای بیرونی مورد بررسی در بلندمدت و حتی در کوتاه‌مدت رونق و رکود اقتصاد، مدیریت حجم نقدینگی بخش خصوصی و انتخابات ریاست جمهوری بیشترین تاثیر را بر بازدهی سهام در ایران دارند.
- سجادی، فرازمند و بادپا (۱۳۹۰) در پژوهش خود تحت عنوان “کاربرد تئوری قیمت‌گذاری آربیتراژ با بهره گرفتن از متغیرهای کلان اقتصادی در بورس اوراق بهادار تهران"، با هدف بررسی کاربرد تئوری قیمت‌گذاری آربیتراژ، تاثیر تغییرات پیش‌بینی‌ نشده متغیرهای کلان اقتصادی از قبیل نرخ تورم، عرضه‌ی پول، نرخ ارز، قیمت نفت، ساختار دوره‌ای نرخ‌های بهره و تولیدات صنعتی بر بازده مورد انتظار هر سهم در بورس اوراق بهادار تهران را مورد آزمون قرار دادند. آنها با بهره گرفتن از داده‌های فصلی برای دوره‌ی زمانی ۸۶- ۱۳۷۶ (۴۴ فصل) و با بهره گرفتن از سیستم رگرسیون‌های ظاهرا نامرتبط غیرخطی تکراری و ارائه الگوی خودرگرسیونی به این نتیجه رسیدند که صرف ریسک مربوط به تغییرات پیش‌بینی‌ نشده متغیرهای عرضه پول، نرخ ارز، ساختار دوره‌ای نرخ‌های بهره و تولیدات صنعتی در سطح خطای ۵ درصد معنادار است و محدودیت‌های مدل قیمت‌گذاری آربیتراژ بر مدل خطی نامقید اعمال می‌شوند. بر این اساس، تئوری قیمت‌گذاری آربیتراژ یک مدل منطقی در توضیح بازده مورد انتظار هر سهم محسوب می‌شود و متغیرهای کلان اقتصادی مزبور معنادار و منابع ریسک سیستماتیک در بورس اوراق بهادار تهران هستند.
- کمالی‌رضایی (۱۳۹۰) در پژوهش خود تحت عنوان “بررسی تاثیر نوسانات شاخص‌های کلان اقتصادی بر بازده سهام"، به بررسی اثر متغیرهای کلان اقتصادی شامل تورم، رشد شاخص قیمت سهام، رشد نرخ اشتغال و تولید ناخالص داخلی بر بازده سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های ۸۵-۱۳۷۹ با بهره گرفتن از الگوی ساده رگرسیون پرداخت. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که نرخ رشد اشتغال بر بازده سهام تاثیری ندارد، اما تولید ناخالص داخلی با تاثیر محدود، تورم با تاثیر محدود منفی و رشد شاخص قیمت سهام با تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر بازده موثر هستند.
- ابراهیمی و شکری (۱۳۹۰) در پژوهش خود تحت عنوان “بررسی تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر قیمت سهام با تاکید بر نقش سیاست پولی"، از مدل تصحیح خطای برداری ساختاری و داده‌های ماهیانه مربوط به دوره زمانی ۸۷-۱۳۷۸ برای بررسی تاثیر برخی از متغیرهای کلان اقتصادی بر قیمت سهام استفاده نموده‌اند. نتایج این بررسی بیانگر آن است که در بلندمدت تکانه قیمتی نفت، تولید ناخالص داخلی، نرخ ارز و حجم پول دارای اثرات مثبت بر شاخص قیمت سهام و تکانه تورم دارای اثر منفی بر این شاخص است. همچنین تکانه قیمتی نفت، تولید ناخالص داخلی، نرخ ارز و حجم پول به ترتیب ۱۲، ۴، ۳، ۲ و ۱ درصد از تغییرات این شاخص را توضیح می‌دهند. بنابراین قیمت سهام در ایران از عوامل و شرایط اقتصادی مانند قیمت نفت و وضعیت دارایی‌های رقیب بیشتر متاثر می‌شود.
- ابراهیمی و شکری (۱۳۹۰) در پژوهش خود تحت عنوان “سیاست پولی و مکانیسم انتقال تکانه قیمتی نفت به بازار سهام در ایران"، به بررسی اثر کانال سیاست پولی در انتقال تکانه قیمتی نفت به بازار سهام ایران با بهره گرفتن از داده‌های ماهیانه مربوط به بازه زمانی ۱۳۷۸:۱-۱۳۸۷:۱۲ و با به‌کارگیری مدل‌های تصحیح خطای برداری ساختاری پرداخته‌اند.
نتایج حاصل از توابع واکنش آنی در این حالت حاکی از اثر مثبت و افزایشی تکانه قیمت نفت بر شاخص قیمت سهام در دوره‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت است. در بلندمدت و تا دوره ۹ که این اثر به ماکزیمم خود می‌رسد شاهد روند مثبت و افزایشی تکانه قیمت نفت بر شاخص قیمت سهام هستیم که پس از این دوره این اثر مثبت ولی کاهشی است. تکانه سیاست پولی نیز در کوتاه‌مدت و میان‌مدت و تا دوره ۱۰ در بلندمدت دارای اثر منفی و از دوره ۱۰ به بعد اثر مثبت و افزایشی بر شاخص قیمت سهام دارد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس شاخص قیمت سهام نیز نشان می‌دهد که در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تکانه قیمت نفت به ترتیب ۴، ۸ و ۱۲ درصد از تغییرات شاخص قیمت سهام را توضیح می‌دهد. در حالی که نتایج در تمامی دوره‌ها حاکی از این است که تکانه سیاست پولی نقش کمی در توجیه تغییرات شاخص قیمت سهام دارد. بنابراین در دوره مورد بررسی سیاست پولی نقشی در انتقال تکانه نفتی به بازار سهام نداشته است، بلکه اثرات تکانه نفتی بر بازار سهام حتی زمانی که بانک مرکزی واکنشی به تکانه نفتی نشان نمی‌دهد، اتفاق می‌افتد و لذا مکانیزم انتقال سیاست پولی از طریق تکانه نفتی به بازار سهام در ایران تایید نمی‌گردد.
- امیری (۱۳۹۱) در پژوهش خود تحت عنوان “بررسی اثر نوسانات قیمت نفت بر نوسانات شاخص‌های منتخب بورس کشورهای در حال توسعه، مورد مطالعه: بورس بهادار تهران"، به بررسی اثر نوسانات قیمت جهانی نفت بر نوسانات شاخص‌های منتتخب بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. وی بدین منظور از مدل GARCH(1,1) دومتغیره با پارامترسازی BEKK بر اساس داده‌های هفتگی برای دوره زمانی ۰۲/۱۱/۱۳۸۳ تا ۲۲/۰۲/۱۳۹۱ استفاده کرده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که نوسانات قیمت نفت تاثیر معکوس بر نوسانات شاخص بازدهی کل بورس اوراق بهادار تهران و همچنین شاخص بازدهی صنعت مواد شیمیایی دارد، در حالی که این نوسانات بر نوسانات شاخص بازدهی کل صنعت، شاخص بازدهی صنعت مواد دارویی، شاخص بازدهی صنعت خودرو و ساخت قطعات اثر ندارد.
- عزیزی، خداویسی و جوهری (۱۳۹۱) در پژوهش خود تحت عنوان “بررسی رابطه تورم و بازده سهام بورس اوراق بهادار تهران: ارزیابی فرضیه جانشینی فاما"، با بهره‌گیری از روش حداکثر درست‌نمایی، رابطه بین نرخ تورم و بازده سهام بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی ۸۷-۱۳۷۰ را مورد بررسی قرار داده‌اند. نتایج تجربی نشان می‌دهد که فرضیه فیشر، مبنی بر اینکه بازده حقیقی سهام، مستقل از تورم بوده و سهام عادی سپر کاملی در مقابل تورم است، در کوتاه‌مدت رد می‌شود و بازار سهام تهران، سپر ضعیفی در مقابل تورم بوده است. به همین منظور در این مقاله از فرضیه فاما استفاده شده و با به‌کارگیری فیلتر هدریک- پرسکات، تورم به دو جزء دائمی و موقت تجزیه شد. اعمال توجیه فاما برای برقرار نشدن فرضیه فیشر، نشان می‌دهد که توجیه فاما قادر به توضیح این پدیده نبوده و منفی بودن رابطه تورم و بازده حقیقی سهام در کوتاه‌مدت مربوط به جزء موقت تورم و نشات گرفته از شوک‌های سمت تقاضای کل است. در حالی که تخمین رابطه بلندمدت میان دو متغیر حاکی از این است که در بلندمدت شاخص قیمت سهام سپر تورمی بوده است.
در جدول زیر نتایج تحقیقات فوق‌الذکر به صورت خلاصه بیان شده است:

تاثیر رسانه در سوالات ۶ ،۷ و ۸ با زیر مولفه های برنامه های تلویزیون ، اینترنت و رایانه و کتابهای خاص کودکان در قالب ۱۵ سوال سنجیده شده است .
تاثیر گروه های دوستانه (همسالان ) در سوال ۹ با پنج سوال سنجیده شده است .
تاثیر بازیها، در دو سوال ۱۰ و ۱۱ با دو زیر مولفه بازیهای سنتی و رایانه ای ، در قالب ۱۰ سوال سنجیده شده است .
بخش «ب» پرسشنامه شامل هویت اسلامی در قالب پنج مولفۀ شناخت تاریخ و اسطوره های اسلام ، درک اصول دین ، شناخت فروع دین ، دوری از محرمات اسلام و علاقه به عمل به سفارشات اسلام سنجیده شده است.
تاثیر عامل والدین در این شاخصها در سوالات ۱و ۲ روی این پنج عامل با پنج سوال برای هر یک ( در مجموع ده سوال )و با زیر مولفه های تحصیلات و اعتقادات شخصی والدین سنجیده شده است .

تاثیر نظام آموزشی در سوالات ۳ و ۴ و ۵ با زیر مولفه های صلاحیت حرفه ای معلمان ، برنامه درسی و و وضعیت ظاهری ( معماری و تزئینات ) در قالب ۱۵ سوال سنجیده شده است .
تاثیر رسانه در سوالات ۶ ،۷ و ۸ با زیر مولفه های برنامه های تلویزیون ، اینترنت و رایانه و کتابهای خاص کودکان در قالب ۱۵ سوال سنجیده شده است.
تاثیر گروه های دوستانه (همسالان ) در سوال ۹ با پنج سوال سنجیده شده است .
تاثیر بازیها، در دو سوال ۱۰ و ۱۱ با دو زیر مولفه بازیهای سنتی و رایانه ای ، در قالب ۱۰ سوال سنجیده شده است.
یک سوال باز نیز در هریک از پرسشنامه ها قرارداده شده بود که تنها ۷۱ نفر از نمونه انتخابی به آن پاسخ داده بودند که به علت معنادار نبودن از نظر تعداد صرفا جهت اطلاع به صورت جدول ۳-۳ همراه با تعداد تکرار ها در پیوست شماره ۳ آورده شده است .
۳-۵-۱ ) چگونگی نمره گذاری پرسشنامه :
خیلی زیاد - زیاد – کم – بسیار کم
امتیاز بندی : ۱ ۲ ۳ ۴
۳-۵-۲ ) سنجش پایایی
پایایی : پایایی یا قابلیت اعتماد ^[۱۰۸] یکی از ویژگی های فنی ابزار اندازه گیری است . مفهوم یاد شده با این امر سروکار دارد که ابزار اندازه گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می دهد .
در این تحقیق به منظور تعیین پایای پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ استفاده گردیده است . این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری که خصیصه های مختلف را اندازه گیری می کند به کار می رود .
ابتدا پرسشنامه بین ۳۲ نفر از نمونه مورد نظر توزیع شد که ۳۰ نفر پاسخ دادند، سپس به کمک نرم افزار آماری SPSS،ضریب اعتماد ۳۰ پرسشنامه جمع آوری شده ، با روش آلفای کرونباخ محاسبه شد که همانطور که در جدول مشاهده می شود در هربخش از پرسشنامه و مجموع کل پرسشنامه آلفای بالایی بدست آمده است که نشان دهندۀ آن است که پایایی پرسشنامه در حد بالایی مورد تأیید است . برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ابتدا باید واریانس نمره های هر زیر مجموعه سوال های پرسشنامه (یا زیر آزمون) و واریانس کل را محاسبه کرد. سپس با بهره گرفتن از فرمول زیر مقدار ضریب آلفا را محاسبه کرد. مقدار صفر این ضریب نشان دهنده عدم قابلیت اعتماد و ۱+ نشان دهنده قابلیت اعتماد کامل است .(زهره سرمد ، عباس بازرگان ، الهه حجازی ، ۱۳۷۶)

که در آن:
تعداد زیر مجموعه سوال های پرسشنامه یا آزمون.
واریانس زیر آزمون  ام.
واریانس کل آزمون
Reliability Statisticsبخش الف
Cronbach’s Alpha N of Items
.۹۳۳ ۵۵
Reliability Statisticsبخش ب
Cronbach’s Alpha N of Items
.۹۶۰ ۵۵
Reliability Statistics کل پرسشنامه
Cronbach’s Alpha N of Items
.۹۶۹ ۱۱۰
۳-۵-۳ ) سنجش اعتبار(روایی ^[۱۰۹]) :
روایی پرسشنامه : با بهره گرفتن از نظرات اساتید راهنما و مشاور و صاحبنظران ذیربط و اجرای آزمایشی مورد تایید قرار گرفته است .
۳-۶ ) روش های تجزیه و تحلیل داده ها :
در این تحقیق ، برای تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده از داده های پرسشنامه هم از روش آمار توصیفی و هم از روش آمار استنباطی استفاذه شده است . در ابتدا آمار توصیفی مانند فراوانی ، درصد ، انحراف معیار و … که به بررسی متغیرهای جمعیت شناختی تحقیق شامل جنسیت ، میزان تحصیلات و…می پردازد ؛ مورد بررسی قرار می گیرد . سپس آمار تحلیلی مطرح می گردد . روش آماری مورد استفاده در آزمون کلیه فروض تحقیق با توجه به ناپارامتریک بودن داده ها عبارتست از : نیکویی برازش خی دو ، چرا که فراوانی های فرضی کاملا نظری می باشند و همچنین سنجش فراوانی در میان گروه های متفاوت و دیگر اینکه آیا اختلاف میان فراوانی های مشاهده شده ،و فراوانی نظری ناشی از خطای نمونه گیری است یا خیر مورد نظر پژوهشگر می باشد .(علی دلاور ،۱۳۸۹،۴۸۳)
آماره آزمون: آماره آزمون ^۲  به صورت زیر محاسبه می شود:

که در فرمول بالا، Fo فراوانی مشاهده شده و Fe فراوانی مورد انتظار می باشد.
یافته های جانبی تحقیق با بهره گرفتن از آزمون استنباطی ناپارامتریک کروسکال والیس در مقایسه های بیش از دو گروه و برای دو گروه ها از آزمون یو من ویتنی استفاده شده است که فرمول آنها به شرح زیر می باشد .
آزمون کروسکال والیس
آزمون یو من ویتنی
همچنین اگر نمرات میانگین عوامل را در هریک از هویت های ایرانی و اسلامی از زیاد به کم مرتب کنیم به صورت جدول زیر خواهند بود : (جدول۳-۳)
ردیف عوامل موثر در شکل گیری هویت ایرانی عوامل موثر در شکل گیری هویت اسلامی
۱ عرق ملی والدین ۶۱/۳ اعتقادات شخصی والدین ۶۱/۳
۲ صلاحیت حرفه ای معلم ۶۱/۳ صلاحیت حرفه ای معلم ۵۳/۳
۳ برنامه های تلویزیون خاص کودکان ۴۱/۳ برنامه های تلویزیون خاص کودکان ۲۳/۳
۴ برنامه درسی ۳۶/۳ تحصیلات والدین ۲۹/۳
۵ تحصیلات والدین ۳۵/۳ برنامه درسی ۲۳/۳
۶ مجلات و کتب خاص کودکان ۲۹/۳ مجلات و کتب خاص کودکان ۲۱/۳
۷ گروه همسالان ۹۸/۲ گروه همسالان ۹۲/۲
۸ وضعیت ظاهری (فیزیک ومعماری )مدرسه ۹۶/۲ اینترنت و رایانه ۸۸/۲
۹ بازیهای سنتی ۹۵/۲ بازیهای سنتی ۸۸/۲
۱۰ اینترنت و رایانه ۹۰/۲ وضعیت ظاهری (فیزیک ومعماری ) مدرسه ۸۴/۲

۳-۲- مراحل مختلف پژوهش مزرعه ای
۳-۲-۱- انتخاب درخت
طی بازدیدی که در اسفند ماه سال ۱۳۹۰ از باغ های خرمای کشت بافتی ایستگاه تحقیقات خرما و میوه های گرمسیری دشتستان صورت گرفت تعداد ۱۹ اصله نخل ماده ۱۲ ساله یکنواخت رقم برحی انتخاب و اتیکت گذاری شدند. فاصله بین درختان ۸ متر بود. این تحقیق به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. هر درخت به عنوان یک تیمار آزمایشی و هر خوشه به عنوان یک تکرار در نظر گرفته شد. در ضمن هر درخت ۵-۴ خوشه داشت که در نهایت بعد از اطمینان از سالم ماندن خوشه های مورد نظر خوشه های اضافی حذف شد. گرده افشانی در فروردین ماه و با بهره گرفتن از گرده مخلوط چند پایه نر و با روش مرسوم استفاده از پارچه ململ انجام شد. این پژوهش شامل دو آزمایش مجزا بود یکی محلول پاشی برگی و دیگری محلول پاشی خوشه ای، که ۹ درخت برای محلول پاشی برگی، ۹ درخت برای محلولپاشی خوشه ای و یک درخت به عنوان تیمار شاهد در نظر گرفته شد.

۳-۲-۲- روش تهیه محلول غذایی
جهت محلول پاشی از اسید بوریک و سولفات روی هر یک با غلظت های ۵/۰، ۱ و ۲ گرم در لیتر آب و تیمارهای ترکیبی اسید بوریک و سولفات روی با غلظت های ۵/۰ و۵/۰، ۱و ۱، ۲و ۲ گرم در لیتر آب و برای تیمار شاهد از آب مقطر استفاده شد.
ابتدا مقدار ۵/۰، ۱، و ۲ گرم از هر ماده برای تیمار تک عنصری و برای تیمار ترکیبی مقدار۵/۰ و۵/۰، ۱و ۱، ۲و ۲ گرم را اندازه گیری کرده و با آب مقطر با بهره گرفتن از دستگاه شیکر حل کرده و بعد به حجم یک لیتر رسانده شد و در نهایت برای هر درخت ۴ لیتر محلول استفاده شد.
۳-۲-۳- تیمارهای آزمایش و روش اعمال آنها
تیمارهای آزمایشی شامل
شاهد=T₁، Znso₄5/0=T₂،Znso₄ ۱=T₃، Znso₄2=T₄، H₃bo₃5/0=T₅ ،H₃bo₃1=T₆، H₃bo₃2=T₇،H₃bo₃ ۵/۰Znso₄+5/0=H₃bo₃ ,T₈1Znso₄+1=T₉،H₃bo₃ ۲Znso₄+2=T₁₀ بودند.
محلول پاشی برگی و خوشه ای در چندین نوبت انجام گرفت که محلول پاشی برگی در سه نوبت، نوبت اول حدود ۲ هفته قبل از ظهور اسپات ها، نوبت دوم ۴ هفته و نوبت سوم ۸ هفته پس از گرده افشانی انجام شد. محلول پاشی خوشه ای در سه نوبت، نوبت اول ۴ ساعت قبل از گرده افشانی و نوبت دوم ۴ هفته و نوبت سوم ۸ هفته پس از گرده افشانی انجام شد.
اولین محلول پاشی برگی ۲۵ اسفند ماه ۱۳۹۰ حدود ۲ هفته قبل از ظهور اسپات ها انجام شد. و اولین محلول پاشی خوشه ای در ۱۵ فروردین سال ۱۳۹۱ ساعت ۶ صبح، ۴ ساعت قبل از گردهافشانی، گرده افشانی با بهره گرفتن از گرده مخلوط چند پایه نر و با روش مرسوم استفاده از پارچه ململ انجام شد. و مرحله دوم محلول پاشی برگی و خوشه ای ۴ هفته بعد از گرده افشانی ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۱ و مرحله آخر هم ۸ هفته بعد از گرده افشانی در خردماه ۱۳۹۱ انجام شد.
۳-۲-۴- طرح آماری پژوهش
این پژوهش با دو آزمایش اجرا شد. در آزمایش اول اثر تیمارهای تغذیه ای اسید بوریک و سولفات روی به صورت محلول پاشی برگی بر درصد تغییر غلظت برخی از عناصر ریز مغذی برگ بررسی شد. این آزمایش به صورت تک عامله (تیمار تغذیه ای) و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار (بلوک) انجام شد. در آزمایش دوم اثر تیمارهای اسید بوریک و سولفات روی و نوع محلول پاشی ( برگی و خوشه ای) بر میوه نشینی و صفات کمی و کیفی میوه مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش به صورت دو عامله به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار (خوشه) به اجرا درآمد. در هر یک از دو آزمایش این پژوهش، برای هر تیمار یک درخت مجزا انتخاب شده و تکرار ها نیز بر روی همان درخت در نظر گرفته شدند.
۳-۲-۵- اندازه گیری تغییر محتوای غلظت برخی از عناصر ریز مغذی برگ
به منظور اندازه گیری تغییر غلظت عناصر ریز مغذی برگ شامل بور، روی، آهن، مس و منگنز نمونه گیری و آزمایش تجزیه برگ و اندازگیری عناصر مذکور در دو نوبت، یکی بلافاصله قبل از اولین محلول پاشی برگی و نوبت دوم یک هفته پس از برداشت میوه های به شرح زیر انجام گرفت.
برگهای هر درخت به طور مجازی به سه دسته برگهای بالایی (جوان)، برگهای میانی (کاملاً توسعه یافته، فعال در اطراف خوشه ها) و برگهای پایینی (مسن) تقسیم شده و از برگهای میانی هر درخت ۴ برگ (از چهار جهت اصلی درخت) انتخاب شده و ۳ تا ۴ برگچه از برگچه های میانی برگهای انتخاب شده چیده شده و ابتدا و انتهای برگچه ها با قیچی باغبانی حذف شد ]۱۸[.
نمونه های آماده شده را به ترتیب با آب معمولی، اسید کلریدریک یک دهم نرمال و آب مقطر شستشو داده و پس از خشک کردن اولیه نمونه ها در هوای آزاد، به مدت یک هفته در دمای ۷۵ درجه سانتی گراد آون خشک کرده و با آسیاب برقی با تیغه استیل پودر گردیده و پس از توزین هر یک از نمونه های پودر شده، یک گرم پودر گیاه را وزن کرده به مدت ۱۴-۱۲ ساعت در کوره در دمای ۵۵ درجه سانتی گراد قرار داده شد تا خاکستر شود. بعد از سرد شدن چند قطره آب مقطر اضافه کرده تا خیس بخورد پس از آن به هر نمونه ۲ مولار یا ۱۰ سی سی اسیدکلریدریک اضافه کرده به مدت ۳-۲ دقیقه روی حمام بن ماری با دمای ۷۰-۶۰ درجه سانتی گراد قرار داده و بعد از برداشتن نمونه ها را با کاغذ صافی صاف کرده و با آب مقطر به حجم ۱۰۰ سی سی رسانده شد. برای اندازه گیری غلظت اسید بوریک ۲ سی سی از عصاره گیاهی و ۲ سی سی از محلول استاندارد برداشته و به لوله آزمایش منتقل شد، ۴ سی سی محلول بافر به آن اضافه
کرده و بهم زده شد تا خوب حل شود و بعد از آن ۲ سی سی معرف آزومتین H به محلول مورد نظر اضافه شد و بعد از نیم تا یک و نیم ساعت میزان جذب با دستگاه اسپکتوفتومتری در طول موج ۴۳۰ نانومتر خوانده شد و با رسم منحنی کالیبراسیون میزان اسید بوریک محاسبه شد. برای اندازه گیری غلظت عناصر روی، آهن، مس و منگنز ۵۰ سی سی از عصاره گیاه را به دستگاه جذب اتمی (مدلThermo Elemental) منتقل کرده و میزان غلظت عناصر اندازه گیری شد ]۳[.
۳-۲-۶- روش های نمونه برداری از میوه و اندازه گیری صفات
الف- روش نمونه برداری: برای اندازه گیری صفات مورد نظر در ۳ مرحله نمونه برداری انجام شد. اولین نمونه برداری میوه به منظورتعیین درصد میوهنشینی طبیعی، درصد تولید میوه های پارتنوکارپ چند برچهای و درصد ریزش میوه ۵ هفته پس از هر گردهافشانی انجام گرفت. بدین منظور از هریک از ۳ خوشه هدف ۵ رشته یا خوشه چه به طور تصادفی انتخاب و تعداد میوه‌های طبیعی، تعداد میوه‌های پارتنوکارپ و تعداد داغهای گل موجود روی هر خوشهچه به عنوان نماینده تعداد گل و میوهچه ریزش یافته شمارش و یادداشت شدند. دومین نمونه برداری جهت اندازه گیری صفات فیزیکی میوه و بذر بود که در مرحله خارک (خلال)، در ابتدای شهریور ماه انجام گرفت. در این نمونهبرداری از هر یک از سه خوشه هدف در هر پایه نخل مورد آزمایش ۱۰ عدد میوه به طور تصادفی انتخاب شده، صفات فیزیکی محاسبه شد. سومین مرحله نمونه گیری در مرحله خرما، همانند نمونهبرداری مرحله خارک، در ابتدای مهر ماه صورت گرفت.
ب-اندازه گیری صفات مورفولوژیکی و فیزیکی
محاسبه میوهنشینی
تعداد میوه‌های طبیعی، تعداد میوه‌های پارتنوکارپ (میوه‌های بی‌بذر تکی، دو قلو یا سه‌قلو) و تعداد داغهای گل موجود روی هر خوشهچه به عنوان نماینده تعداد گل و میوهچه ریزش یافته شمارش و یادداشت شدند. درصد میوهنشینی طبیعی اولیه، درصد میوه های پارتنوکارپ و درصد ریزش از طریق فرمولهای ۳-۱ تا ۳-۴محاسبه گردید:
(۳-۱) تعداد میوه‌های طبیعی + تعداد میوه‌های پارتنوکارپ + تعداد داغهای گل روی خوشه چه= تعداد گلهای اولیه

اندازه گیری صفات فیزیکی میوه و بذر
صفات فیزیکی میوه که شامل وزن، طول، قطر، حجم میوه و بذر اندازه گیری شده و نسبت طول به قطر میوه، نسبت وزنی گوشت به بذر و وزن خوشه می باشد توسط ابزارهای اندازه گیری تعیین شد. طول و قطر میوه و بذر با بهره گرفتن از کولیس بر حسب سانتی متر (شکل ۳-۱)، وزن میوه و بذر با بهره گرفتن از ترازوی دیجیتال آزمایشگاهی بر حسب گرم (شکل ۳-۲)، حجم میوه و بذر بر اساس روش جابهجایی آب^[۳۲] و با کمک استوانه مدرج اندازه گیری شد. وزن هر تک خوشه به این صورت اندازه گیری شدکه ابتدا خوشه ها در سبدهای مجزا تکانده شد و بعد میوها که شامل میوه های تک برچه ای نرمال، میوه های تک برچه ای پارتنوکارپ و میوه های سه قلو بودند به وسیله ترازو با دقت اندازه گیری شدند.

• • آیا ما می توانیم معیار کاربردی معتبری را برای سرمایه اجتماعی تدوین کنیم؟

پاسخ این تحقیق به هر دو سوال فوق مثبت می باشد. این بررسی، سرمایه اجتماعی را در ۵ جامعه NSW شامل: دنی لن کویین، گریناکر، نارلان، آلتیمو، پیرمونت و وست وی الونگ اندازه گیری کرد. این جامعه ها شامل جوامع برون شهری و درون شهری می باشد. این تحقیق در اکتبر سال ۱۹۹۵ با طرح مباحث اکتشافی میان گروه کوچکی از دانشگاهیان و مدیران اجرایی در مرکز مدیریت و سازمان های اجتماعی استرالیا آغاز شد و دانشکده بازرگانی یو.تی.اس در سال های ۱۹۹۶ و ۱۹۹۵ بودجه بخشی از این پروژه را تقبل کرد.
مولفه های سرمایه اجتماعی در این تحقیق عبارت بودند از:

• نگرش های فردی ( ارزش فردی)؛

• اعتماد/ایمنی درک شده؛

• مشارکت در اجتماعات محلی؛

• رابطه متقابل؛

• قدرت (توانایی) فردی؛

• تنوع ارتباطات باز؛

• روابط در محل کار؛

• نگرش هایی نسبت به حکومت؛

• اطلاعات جمعیت شناسی؛

بر اساس نتایج تحقیق، سرمایه اجتماعی یک مفهوم تجربی است؛ اندازه گیری سرمایه اجتماعی در اجتماعات محلی امکان پذیر می باشد؛ یک فاکتور عمومی برای سرمایه اجتماعی وجود دارد که می تواند اندازه گیری شود و همچنین هفت عنصر متمایز برای تعریف سرمایه اجتماعی بوجود آمده است که عبارتند از :

• مشارکت در جامعه محلی؛

• فعالیت گستردا در بطن جامعه؛

• احساس اعتماد و امنیت؛

• ارتباط همسایگی، دوستانه و خانوادگی؛

• تحمل (پذیرش) تفاوت ها؛

• ارزش زندگی؛

• ارتباط کاری ( تعاملات متقابل).

مقایسه سرمایه اجتماعی تدوین شده در این تحقیق همانند تمام مقیاس های تجربی، سادا سازی شده است. که این هم نقطه قوت و هم نقطه ضعف آن محسوب می شود. نقطه ضعف آن در ساده بودن نهفته است ( paull Bullen & yenng ongx, 1998 ).
ب) تحقیق در مورد اعتماد در جوامع محلی که توسط مرکز تحقیقاتی و آموزش منطقه ای استرالیا در سال ۱۹۹۹ انجام شده است.
این مطالعه بر روی حدود پانزده هزار پاسخ دهنده در دو شهر دوناله و چارتون (تاسمانیا) انجام گرفته و این اطلاعات جمع آوری شده است:

• عضویت در گروه های داوطلبانه و ادامه همکاری گروهی و دست یابی به اهداف؛

• اعتماد به نفس دولت و توانایی تاثیر گذاری در مشکلات محلی؛

• میزان اعتماد در بین مردم.

ج) تحقیقات جهانی سرمایه اجتماعی که توسط بانک جهانی در سال ۱۹۹۸ انجام پذیرفته است.
این پژوهش شامل سوالاتی جهت روشن کردن موارد کلیدی زیر است:

• تعداد و انواع گروه ها و شبکه هایی که اعضایشان را افراد تشکیل می دهند؛

• براوردی از سلامت ذهنی؛

• ارزیابی میزان مشارکت سیاسی؛

• تاثیرات متقابل اجتماعی روزانه؛

• لزوم همکاری داوطلبانه؛

• میزان ارتباط با دولت که از طریق شیوه برخورد و نوع اعتماد در ادارات و موسسات دولتی اندازه گیری می شود؛

• میزان خشونت و جنایت-سطوح بحران در میان گروه ها، احساس امنیت؛

• دسترسی به ارتباطات.

د) مطالعه ارزش های جهانی ۱۹۸۴ – ۱۹۸۱ و ۹۳ -۱۹۹۰ که توسط « ائتلاف درون دانشگاهی جهت تحقیقات اجتماعی و سیاسی» انجام شده است (۱۹۹۹).
موارد بررسی شده در این تحقیق عبارتند از :

• جنبه های مختلف اشتغال؛ مانند احساس رضایت شغلی و افتخار به شغل؛

• معنی و هدف زندگی، احساس رضایت در زندگی، دیدگاه های اجتماعی و فعالیت های مذهبی اعتقادات؛

• زندگی خانوادگی؛ شیوه های برخورد خانوادگی، ازدواج، طلاق؛

• موضوع تحلیل سیاسی و اجتماعی روز؛ عقاید و نظریات در انواع مختلف فعالیت های سیاسی و عملکرد شخصی افراد؛

• سطوح اعتماد در موسسات دولتی و غیر نظامی.