چهار خط جوی و پشته ای ۷۵cm
bc4212
a4802
مسطح
c4139
b4339
سانتریفوژ
e3553
d3765
LSD=153/8
۷-۴- شاخص برداشت
هیرم کاری با متوسط شاخص برداشت ۵/۴۵% نسبت به خشکه کاری با متوسط شاخص برداشت ۷۳/۴۲% در سطح بالاتری قرار گرفت اما این اختلاف معنی دار نبود (۰۵/۰ ).
همانگونه که در نمودار (۱۲) نشان داده شده است، در روش های مختلف کشت اختلاف معنی داری در شاخص برداشت مشاهده شد (۰۵/۰ ). شاخص برداشت در روش کشت سه خط روی جوی و پشته های ۶۰ سانتیمتری، کشت چهار خط روی جوی و پشته های ۷۵ سانتیمتری، کشت مسطح و کشت سانتریفوژ به ترتیب ۸۱/۴۸%، ۶۹/۴۵%، ۵۶/۴۲% و ۴۲/۳۹% بود. کشت سه خط روی جوی و پشته های ۶۰ سانتیمتری نسبت به چهار خط کشت روی جوی و پشته های ۷۵ سانتیمتری، کشت مسطح و سانتریفوژ به ترتیب ۸%، ۱۶% و ۸/۲۳% در شاخص برداشت افزایش داشت. با توجه به غیر یکنواختی کشت سانتریفوژ نسبت به کشت با بذرکار و ایجاد رقابت بیشتر بین گیاهان برای کسب نور و مواد غذایی، عملکرد بیولوژیکی بیشتر از عملکرد اقتصادی (زراعی) افزایش می یابد زیرا رقابت درون گونه ای هنگام پر شدن دانه اهمیت بیشتری پیدا می کند و به همین دلیل کاهش در شاخص برداشت مشاهده می شود. در روش کشت با بذرکار، توزیع یکنواخت تر بذر و استقرار بهتر بوته ها موجب تولید گیاهان قوی تر شده و با توجه به این موضوع شاخص برداشت افزایش یافته است. در روش های کشت سانتریفوژ، کشت مسطح و کشت چهار خط روی جوی و پشته های ۷۵ سانتیمتری نسبت به کشت سه خط روی جوی و پشته های ۶۰ سانتیمتری، بوته ها روی یکدیگر سایه اندازی بیشتری نموده، رقابت درون گونه ای بیشتر و گیاهان ضعیف تر می باشند و میزان کاهش در عملکرد زراعی نسبت به کاهش در عملکرد بیولوژیکی بیشتر بوده و در چنین شرایطی که عملکرد زراعی کاهش یابد، انتظار کاهش شاخص برداشت نیز وجود دارد. دیوویدسون (۱۹۹۰)، فاهونگ و همکاران (۲۰۰۴) و فلاح هروی (۱۳۸۲) نیز در آزمایشات خود به نتایج مشابه اشاره کردند (۲۹، ۳۲ و ۱۰).
نمودار ۱۲- اثر روش های کشت بر شاخص برداشت
b
c
d
a
جدول (۹) اثر متقابل شرایط و روش های کشت را بر شاخص برداشت نشان می دهد (۰۵/۰ ). بیشترین شاخص برداشت با میزان ۱۹/۵۰% در شرایط هیرم کاری و سه خط کشت روی جوی و پشته های ۶۰ سانتیمتری و کمترین شاخص برداشت با میزان ۵۲/۳۷% در شرایط خشکه کاری و کشت سانتریفوژ مشاهده گردید که اختلافی معادل ۳۴% دارند.
جدول ۹- تجزیۀ واریانس شاخص برداشت
منبع تغییر
درجۀ آزادی
مجموع مربعات
میانگین مربعات
F محاسبه
عدد مقایسۀ احتمال در سطح ۵%
تکرار
۲
۶۳۳/۳۴
۳۱۶/۱۷
۵۸۸۳/۰
