شکل۵-۱-درصد تغییرات نشانگران آنزیمی عملکرد کبد در پایان هشت هفته تمرین ۶۳
فصل اول
مقدمه و معرفی
۱-۱بیان مساله
شیوع چاقی و اضافه وزن در سراسر جهان در حال افزایش است. مقایسه داده های که از سال ۸۰-۱۹۷۶ بدست آمده با داده های سال۲۰۰۰-۱۹۹۹ نشان دهنده این است که شیوع اضافه وزن(BMI=25-29.9kg/m²) و شیوع چاقی(۳۰  BMI) دو برابر شده است. همه گیر شدن چاقی فقط به کشور خاصی اختصاص ندارد بلکه در سراسر جهان در حال افزایش است. بیماریهای زیادی با چاقی در ارتباط هستند که شامل دیابت نوع دو، فشار خون بالا، افزایش پروفایل لیپیدی، بیماریهای قلبی، بیماریهای تنفسی، بیماریهای مغزی عروقی، بیماری کبد چرب(بیماری کبد چرب غیر الکلی) بیماریهای روده ای – معدی، استئیوآرتریت، سرطان و بیماریهای کلیه می شود. گزارش شده است که درجه شیوع چاقی در بین بیماران مبتلا به کبد چرب از۱۰۰-۳۰% متغییر است(Malnick et al,2006,565-579). شیوع بیماری کبد چرب غیر الکلی در افراد چاق ۶/۴ بار بیشتر اتفاق می افتد(Ballentanie et al,2000,112-132).
بیماری کبد چرب غیر الکلی طیف بدون علامتی از آماس کبدی را نشان می دهد. عوارض وناراحتی های که این بیماری ایجاد می کند در مراحل اولیه ملایم هستند، واین امکان وجود دارد که افراد چاق این بیماری را داشته باشند ولی از وجود آن بی خبر باشند. در مراحل اولیه بیماری درمان از طریق استراتژیهای غیر دارویی مثل ورزش و فعالیت بدنی اهمیت دارند. پژوهش ها نشان داده است که در صورت عدم درمان، بیماری به سیروز کبدی پیشرفت پیدا می کند، ودر این وضعیت بیمار در خطر زیاد فروپاشی مکانیسمهای دفاعی کبدی قرار می گیرد و شاید بر اثر بیماری فوت کند. امروزه برای برطرف کردن این مشکل استراتژیهای دارویی و غیر دارویی زیادی وجود دارد، در بیشتر پژوهشها کاهش وزن از طریق مداخلات شیوه زندگی مد نظر قرارگرفته است. مداخلات شیوه زندگی مارکرهای لیپید کبدی و کنترل متابولیکی را کاهش می دهند اما کاهش وزن مشکل بدست می آید وحفظ آن نیز مشکل خواهد بود.

افزایش سطح فعالیت بدنی و آمادگی جسمانی با کاهش خطرات ناراحتی های متابولیکی در ارتباط است(Leone et al,2001,502-515). تمرین اثرات مفید زیادی روی عملکرد کبد دارد و باعث بهبود متابولیسم و ظرفیت آنتی اکسیدانتی آن می شود(Aoi et al,2004,3117-3128). متعاقب تمرینات هوازی نشان داده شده که مارکرهای آنزیمی کبدی در بیمارانNAFLD به طور معنی داری کاهش یافته است وعملکرد کبد بهبود می یابد(Koshbaten et al,2013,112-116-johnson et al,2009,1105-1117-Sreenvasa et al,2006,191-198). اثرات مفیدی از تمرینات هوازی روی عملکرد کبدی مستقل از کاهش وزن گزارش شده است، با این وجود استراتژی تمرینات هوازی ممکن است برای افراد چاق با توجه به اینکه تقاضای قلبی تنفسی خیلی زیادی را به دنبال دارد و احتمال زود خسته شدن افراد می رود مطلوبیت ضعیفی داشته باشد، همچنین ظرفیت تداوم این تمرینات کم است(Hallsworth et al,2011,1278-1283).
تمرینات مقاومتی توسط دانشکده طب ورزشی آمریکا(ACSM) و انجمن قلب آمریکا به عنوان جزء مکمل برنامه های ورزشی پیشنهاد شده اند(ACSM,2009,678-708) و توصیه های مبنی بر استفاده از تمرینات مقاومتی برای درمان چاقی واختلالات متابولیکی اخیرا ثابت شده است(Strasser et al,2011) اما شدت، تکرار و مدت این تمرینات ورزشی بخوبی مشخص نشده اند(Cabay et al,35-41).
تمرینات مقاومتی تقاضای قلبی تنفسی کمتری می خواهد و ممکن است فواید متابولیکی مشابه تمرین هوازی را دربر داشته باشد(Hallsworth et al,2011,1278-1283). عملکرد کبدی نرمال برای متابولیسم از اهمیت خاصی برخوردار است و ممکن است که از تمرینات ورزشی اثر پذیرد. تستهای معمول در دسترس برای بررسی عملکرد کبد شامل تستهای آنزیمی(ALT,AST,GGT,ALP) و غیر آنزیمی( بیلی روبین سرم، تستهای نرمال شده بین الملی و آلبومین سرم هستند)(Limdi etal,2003,307-312). گزارش شده درافرادیکه فعالیت بدنی(کارهای روزانه، تمرینات ورزشی هوازی ومقاومتی) را انجام می دهند سطوح آنزمیهای ALT، GGT وAST پایین بوده است(Sagi et al,2008).
ساگی^[۱] وهمکاران(۲۰۰۸) اثر تمرینات مقاومتی فزاینده را که در خط شروع با ۴۰-۵۰ ۱-Rm و ۲۰-۱۵ تکرار بود ودر آخر دوره پژوهش که به مدت ۱۰ هفته انجام شد و به۷۵-۸۵% ۱RM و ۸-۱۲ تکرار رسید روی آنزیمهای کبدی در افرادی که فاکتورهای خطر سندروم متابولیک داشتند را بررسی کردند وگزارش کردند که تمرینات مقاومتی نتوانسته است روی آنزیمهای کبدی تغییر معنی داری ایجاد کند(Sagi et al,2008). مشابها هالسورث و همکاران(۲۰۱۱) که اثر تمرینات مقاومتی را با شدت ۵۰-۷۰% ۱-RM به مدت ۸ هفته بررسی کردند تغییرات معنی داری را در آنزیمهای کبدی گزارش نکردند(Hallsworth et al,2011,1278-1283).
بخوبی مستند شده است که پارامترهای فیزیولوژیکی مختلفی مثل کلسترول، فشار خون و کنترل گلایسمیک نقش مهمی در سلامتی ذهنی وجسمانی دارند. علاوه بر این فاکتورهای خطر ثابت شده است که بیلی روبین سرم به عنوان بیومارکر مهمی برای بیماریهای مزمن مختلف مورد ملاحظه است. تحقیقات در سراسر دو دهه اخیر نشان داده که سطوح کم بیلی روبین سرم با افزایش خطر بیماریهای قلبی و عروقی، سندرم متابولیک، دیابت نوع دو، بیماریهای اتو ایمیون وغیره در ارتباط است. بیلی روبین ممکن است خطر این بیماریها را بوسیله کاهش پراکسیداسیون لیپیدی وکم کردن التهاب تنظیم کند(Loprinzi and abbott,2014). نشان داده شده که بر اثر فعالیت بدنی سطوح بیلی روبین افزایش می یابد. در سال ۲۰۰۸ درویس وهمکاران(Dervies et al,2008,2281-2288) گزارش کردند که بین تمرینات دوچرخه سواری و سطوح بیلی روبین در افراد چاق ارتباطی وجود ندارد. با این وجود در سال ۲۰۱۲ سویفت وهمکاران(Swift et al,2012,569-574) ارتباط مثبتی را بین شش ماه تمرینات هوازی و سطوح بیلی روبین سرم در بین بزرگسالان مقاوم به انسولین گزارش کردند، اما آنها بین بیلی روبین سرم و افراد حساس به انسولین ارتباطی را گزارش نکردند. اخیرا در سال ۲۰۱۳ تاناکا و همکاران(Tanaka et al,2013) گزارش کردند که بین سطوح بیلی روبین سرم و فعالیت بدنی ارتباطی وجود ندارد. در پژوهشی که در سال ۲۰۱۴ توسط لوپرینز و آبوت(Loprinzi and Abbott,2014) انجام شد وجود ارتباط بین فعالیت بدنی و بیلی روبین سرم در میان افراد مقاوم به انسولین گزارش شده است به طوریکه نشان دادند که افزایش فعالیت بدنی باعث افزایش سطوح بیلی روبین سرم می شود.
آلبومین فراوان ترین پروتین منفرد در پلاسما است و بصورت انحصاری در کبد سنتز می شود. گزارش شده که در بیماریهای مثل سندروم نفروتیک، سیروز کبدی، گلومرولونفریت، واکنشهای فاز حاد، عفونت ویروسی، سوء تغذیه و غیره آلبومین سرم کاهش می یابد. فاکتورهای متفاوتی مثل بهبود عملکرد کبد می توانند روی سنتز آلبومین اثر داشته باشند(Ballmer et al,2001,271-273).
اگرچه بیشتر مطالعات اثر تمرینات هوازی را روی آنزیمهای کبدی بررسی کرده اند شواهد موجود بیانگر این است که در این مورد تمرینات مقاومتی کم پشت هستند، همچنین مشخص نیست که چه شدتی ار تمرینات مقاومتی می تواند باعث بهبود عملکرد کبدی شود. بر این اساس هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر شدتهای متفاوت تمرین مقاومتی (۳۰%,۵۰%۷۰-۱RM) مطابق با دستورالعمل ASCM(ACSM position stand,1998,975-991) روی نشانگران آنزیمی و غیر آنزیمی عملکردکبد در افراد چاق است. بنابراین در این پژوهش به سوالهای زیر پاسخ داده می شود:
۱)آیا تمرین مقاومتی با شدتهای مختلف می تواند عملکرد کبد افراد چاق را تغییر دهد.
۲) کدامیک از شدتهای تمرین مقاومتی برای بهبود عملکرد کبد در افراد چاق مطلوب است.
۱-۲ هدفهای پژوهش
۱-۲-۱هدف اصلی
هدف اصلی این پژوهش تاثیر شدت تمرین مقاومتی روی نشانگران آنزیمی و غیر آنزیمی عملکرد کبد در مردان چاق است.
۱-۲-۲هدفهای فرعی
اهداف فرعی پژوهش حاضر به شرح زیر است:

1. 1. تاثیر تمرین مقاومتی با شدت سبک(۳۰% ۱-RM) روی آنزیم AST در مردان چاق

1. 1. تاثیر تمرین مقاومتی با شدت متوسط(۵۰% ۱-RM) روی آنزیم AST در مردان چاق

1. 1. تاثیر تمرین مقاومتی با شدت سنگین(۷۰% ۱-RM) روی آنزیم AST در مردان چاق

1. 1. تاثیر تمرین مقاومتی با شدت سبک(۳۰% ۱-RM) روی آنزیم ALTدر مردان چاق

1. 1. تاثیر تمرین مقاومتی با شدت متوسط(۵۰% ۱-RM) روی آنزیم ALT در مردان چاق

1. 1. تاثیر تمرین مقاومتی با شدت سنگین(۷۰% ۱-RM) روی آنزیم ALT در مردان چاق

1. 1. تاثیر تمرین مقاومتی با شدت سبک(۳۰% ۱-RM) روی آنزیم GGT در مردان چاق

1. 1. تاثیر تمرین مقاومتی با شدت متوسط(۵۰% ۱-RM) روی آنزیم GGT در مردان چاق

1. 1. تاثیر تمرین مقاومتی با شدت سنگین(۷۰% ۱-RM) روی آنزیم GGT در مردان چاق

۱۰- تاثیر تمرین مقاومتی با شدت سبک(۳۰% ۱-RM) روی آنزیم ALP در مردان چاق
۱۱- تاثیر تمرین مقاومتی با شدت متوسط(۵۰% ۱-RM) روی آنزیم ALP در مردان چاق
۱۲- تاثیر تمرین مقاومتی با شدت سنگین(۷۰% ۱-RM) روی آنزیم ALP در مردان چاق
۱۳- تاثیر تمرین مقاومتی با شدت سبک(۳۰% ۱-RM) روی نسبتAST/ALT در مردان چاق
۱۴- تاثیر تمرین مقاومتی با شدت متوسط(۵۰% ۱-RM) روی نسبتAST/ALT در مردان چاق
۱۵- تاثیر تمرین مقاومتی با شدت سنگین(۷۰% ۱-RM) روی نسبتAST/ALT در مردان چاق
۱۶- تاثیر تمرین مقاومتی با شدت سبک(۳۰% ۱-RM) روی بیلی روبین سرم در مردان چاق
۱۷- تاثیر تمرین مقاومتی با شدت متوسط(۵۰% ۱-RM) روی بیلی روبین سرم در مردان چاق
۱۸- تاثیر تمرین مقاومتی با شدت سنگین(۷۰% ۱-RM) روی بیلی روبین سرم در مردان چاق
۱۹- تاثیر تمرین مقاومتی با شدت سبک(۳۰% ۱-RM) روی آلبومین سرم در مردان چاق
۲۰- تاثیر تمرین مقاومتی با شدت متوسط(۵۰% ۱-RM) روی آلبومین سرم در مردان چاق
۲۱- تاثیر تمرین مقاومتی با شدت سنگین(۷۰% ۱-RM) روی آلبومین سرم در مردان چاق
۱-۳ اهمیت موضوع پژوهش و ضرورت گزینش آن
کبد یکی از پیچیده ترین ارگانهای بدن و بزرگترین غده بدن محسوب می شود و اعمال بسیاری را انجام می دهد. کبد اندامی مهم در بدن است که بدون آن ادامه حیات غیر ممکن است. علاوه بر این که نقش گوارشی در هضم و جذب مواد غذایی را برعهده دارد، اعمال متفاوت دیگری را نیز انجام می دهد. در واقع هر ماده غذایی که بتواند ذخیره شود و برای استفاده انتقال یابد، توسط کبد به شکل بیوشیمیایی صحیح خود تغییر شکل پیدا می کند تا عمل نهایی خود را به انجام برساند. کبد مسئول اعمال مختلف بدن شامل تنظیم، سنتز، ذخیره سازی، ترشح، تبدیل، انتقال، تجزیه، متابولیسم، کاتابولیسم، آنابولیسم و سم زدایی می باشد که برای عملکرد بدن بسیار لازم و ضروری هستند. با تمام این اعمال بیوشیمیایی که توسط کبد انجام می شود، آن تنها عضو بدن است که خودش قدرت ترمیم و بازسازی بالایی را دارد و دوباره به اندازه و شکل طبیعی خود برخواهد گشت. داشتن یک کبد سالم باعث می شود انرژی بیشتری و حالت بهتری داشته باشیم ولی کبد بیمار است که به درستی کار نمی کند و سبب می شود که خستگی، سردرد و سرگیجه، مشکلات گوارشی، مشکلات پوستی، مشکلات تنفسی، حساسیت و عدم تحمل بعضی از مواد غذایی، افزایش یابد و عوارضی را ایجاد می کند. کبد تصفیه خانه بدن است و اختلال آن در همه جای بدن نمود پیدا می کند. در جوامع امروزی مصرف غذاهای آماده و استفاده از مواد شیمیایی و همچنین آلوده کننده های محیط زیست و غیر قابل دفع و سمی، مشکلات کبدی را افزایش می دهد و عوارض جبران ناپذیری را بر بدن انسان وارد خواهد کرد. بیماری های مختلفی می توانند بافت و سلول های کبد را مورد آسیب قرار دهند و در نتیجه اختلالاتی بر ساختمان و عملکرد کبد وارد نمایند و سبب بروز عوارض گوناگونی شوند. بیماری های متابولیکی همچون چاقی، افزایش کلسترول، تری گلیسرید، دیابت، کبد چرب و افزایش مقاومت انسولینی می تواند آسیب های جدی بر کبد وارد نماید. پرخوری، رژیم غذایی پرچرب ، پرکربوهیدرات، پرپروتئین، الکل، سیگار، کافئین، داروها، افزودنی های مواد غذایی، غذاهای سرخ شده، کمبود مایعات بدن، کمبود ویتامین ها، بی تحرکی و عدم فعالیت جسمانی و ورزشی از عواملی هستند که می توانند صدمات کبدی را فراهم آورند. وجود التهاب و نکروز سلول های کبدی در اثر بیماری های ایجاد شده و تخریب اکسیداتیو و پراکسیداسیون چربی ها می تواند سبب اختلال کبدی شده و عملکرد کبدی را کاهش دهد. درمان دارویی برای برطرف شدن اختلالات کبدی فراوان هستند ولی با توجه به اینکه روش درمان دارویی باعث ایجاد عوارضی در بدن می شود روش های غیر دارویی از جمله فعالیت بدنی وتمرینات ورزشی ضرورت پیدا می کنند. بر این اساس بررسی اثرات تمرینات ورزشی مختلف از جمله تمرینات مقاومتی که طرفداران زیادی دارد در این زمینه از اهمیت خاصی برخوردار است.