IT فضای اطلاعاتی برای هر سازمان جهانگردی ایجاد کرده و ساختار اطلاعاتی که کل صنعت می تواند در آن فعالیت کند، را تامین می کنند. درون این فضای اطلاعاتی، اعضای صنعت می توانند بازارهای ویژه را بیابند، همکاری با عرضه کنندگان را توسعه دهند و یک نوع همکاری مجازی برای توسعه و تولید محصولات صنعت جهانگردی ایجاد کنند.
بنابراین، گستره وسیعی از مزایا و چالش های بالقوه برای تمام ذینفعان ظاهر می شود،زیرا که تحول تکنولوژی، همکاری موثر را ممکن می سازد و ابزارهایی را برا جهانی شدن این صنعت ارائه می دهد. به طور موثری IT با ارائه ابزارهای موثر هم برا مشتریان به منظور تشخیص کالای مناسب و خرد آن و هم برا تولید کننده با هدف توسعه،مدیریت و توزیع محصولات خود در سطح جهانی، باعث قدرت بخشیدن، ترقی و پشتیبانی از ظهور عرضه و تقاضای جهانی برای جهانگردی می شوند.بنابراین IT باعث رشد کلان جهانگردی و افزایش رشد عرضه و تقاضا شده اند و این IT ها را تبدیل به یکی از ضروری ترین شریکان و همراهان این صنعت کرده است.
از آنجائیکه IT به ابزاری برا بازاریابی، توزیع و ارتباط عملکردی موسسات جهانگردی تبدیل خواهند شد و مشتریان به فن آوری برای برآوردن رویاهای خود و به حداکثر رساندن ارزش پول و زمان خود در طول مسافرت وابسته خواهند بود، ان مشارکت در آینده ای نزدیک نیز قوی تر خواهد شد.
بنابراین استفاده موثر از IT برای رقابت پذیری و موفقیت این صنعت بسیار ضروری است. جهانگردی به طور حتم تحت تاثیر مهندسی مجدد فرایند و انقلاب فکری ایجاد شده در اثر تحول فن آوری قرار دارد.” یک سیستم کلی از IT در حال نفوذ در صنعت جهانگردی می باشد و برای هیچ کس راه فراری از آن نیست". نفوذ ITدر جهانگردی بیشتر در اثر فشار مشتریان بوده است. چراکه مشتریان با ابزارهای جدید IT آشنا می شوند و به دنبال راه هایی برای ارتباط الکترونیکی با صنعت می باشند. جالب است که اکثر نوآوری های تکنولوژی توسط مشتریان درخواست می شود یا توسط تعداد بسیار کمی از سازمان های جهانگردی آینده نگر معرفی شده است. بدیهی است که اطلاعات دقیق و به موقع مربوط به نیازهای مشتریان، تاثیر بسزایی در تجربه گردشگر خواهد داشت. این یکی از مشخصه های کلید برا ارضاء تقاضا و توانایی موسات برای ارائه محصولات مناسبی می باشد.(حنفی زاده،۱۳۸۵،ص۱۰۳)
در بررسی جهانگردی الکترونیکی باید سه جنبه نرم افزاری ، سخت افزاری و ارتباط بین آنها یعنی شبکه اتصالی بین آنها و در نهایت اپراتورینگ که یکی از مقوله های مهم در این بحث می باشد مورد بررسی و واکاوی قرار گیرد و سپس به زیرساختها و استعدادهای آن در ایران و جهان اشاره گردد . باید ببینیم آیا زمینه های موجود در کشور ایران در فن آوری اطلاعات و ارتباطات جهت این امر فراهم است ؟ و اگر این امر وجود دارد نسبت به سطح جهانی تا کجا پیش رفته است .
در این میان شاید دسترسی به سخت افزارها و بعضا نرم افزارها مشکلی را ایجاد نکند چرا که دستیابی به آنها از منابع رسمی و غیر رسمی و یا با اختصاص منابع مالی زیاد از سوی سازمانهای دولتی که بعضا با توجه به بودجه های هنگفت می توانند این منابع را تامین کنند ، می تواند صورت پذیرد ، اما آنچه بیشتر مورد توجه و دقت در بحث گردشگری الکترونیکی است وجود منابع انسانی کار آزموده و متخصص می باشد که بتوانند روش های صحیح استفاده از سخت افزارها و نرم افزارها را به کار گیرند . شاید هم اکنون این یکی از مهمترین معضلات توسعه گردشگری با بهره گرفتن از IT می باشد که البته این مهم نیز در برنامه هایی تدوین شده ، منظم و با برنامه ریزی دقیق قابل حل و رسیدگی است . (حنفی زاده،۱۳۸۵،ص۱۰۴)
از آنجا که در طی فرایند گردشگری الکترونیک اکثر فعالیتهای وابسته به فرایند بصورت الکترونیکی و با بهره گیری از فناوری اطلاعات انجام می شود، بر این اساس مزایای بسیاری را برای آن می توان بر شمرد که در راستای اصلاح الگوی مصرف یا اصلاح ساختار تولید و امکان دهی دسترسی گردشگران به منابع طبیعی و جاذبه های گردشگری قابل تبیین محتوایی است:
فراهم آوردن خدمات اینترنتی با کیفیت و سرعت بالا برای گردشگران:
به وجود آوردن یک زیرساختار مناسب جهت اتصال به اینترنت و شبکه گسترده اطلاعات از مزایایی است که در طی فرایند گردشگری الکترونیک بدست می آید. این زیرساختارها شامل اجزای نرم افزاری و سخت افزاری لازم جهت برقراری ارتباطات و انتقال اطلاعات به صورت الکترونیکی می شود.
فراهم سازی کانالهای آموزشی و محیط آموزشی همگانی برای گردشگران و اهالی صنعت گردشگری:
ابزارهایی که فناوری اطلاعات در اختیار گردشگران قرار می دهد، باعث تسهیل فرایند رزواسیون، ذخیره جا و اخذ پذیرش انتخاب اماکن هدف گردشگری و رویه رسیدن به مقصد و مسافرت و برنامه ریزی بهتر و بیشتر گردشگری در استفاده از جاذبه های تاریخی، طبیعی و زیست محیطی این اماکن می شود. با بهره گرفتن از این روشها می توان روش های آموزش مجازی را در هر زمان و مکان برای مخاطبان پیاده سازی کرد، بطوریکه برای تحصیل و برگزاری کلاسهای آموزشی دیگر به حضور فیزیکی افراد در کلاس نیازی نیست، بلکه کلاسها می توانند بطور مجازی و بر روی شبکه اینترنت برگزار شوند. بدین ترتیب مناطق هدف گردشگری نیز که بدلیل عدم وجود امکانات فیزیکی از بسیاری از خدمات ارائه شده محروم بوده اند، با بهره گرفتن از این روش امکان استفاده از خدمات و تسهیلاتی را که تنها در مناطق شهری وجود دارند، بدست می آورند.
شرکت در فعالیتهای اقتصادی :
از طریق فناوری اطلاعات این امکان برای مناطق هدف طرحهای گردشگری فراهم می شود تا بتوانند در فعالیتهای اقتصادی روستا که در ارتباط با بازارهای شهری منطقه ای و حتی ملی است، مداخله کنند. این امر به مثابه ابزاری توانمند است که در آن بعنوان بازیگران اصلی در فعالیتهای اقتصادی و حتی سطح ملی مطرح می کند.
افزایش و بهبود کیفیت زندگی:
در این ساختار توزیع خدمات و تسهیلات رفاهی بطور متناسب و عادلانه میان ساکنان شهری و روستایی و با یکدیگر ، صورت می گیرد که در نتیجه موجب بهبود سطح رفاه اجتماعی و بسترسازی گسترش و بسط عدالت اجتماعی در ساختار جامعه می شود. در طی این ساختار روستاییان از آموزشهای عمومی و فرصتهای تجاری و سرمایه گذاری جدید برخوردار می شوند .
ارائه بهتر و بیشینه خدمات و تسهیلات به مناطق گردشگری:
در طی این فرایند این امکان برای مردم فراهم می شود تا بتوانند از خدمات الکترونیکی استفاده کنند که از جمله آنها می توان به دسترسی به آموزش مجازی ، بانکداری الکترونیک و پرداخت قبوض و عوارض سالیانه، ورود به عرصه تجارت الکترونیک و فروش محصولات و فراورده ها و حذف واسطه های اقتصادی، و سازماندهی به بهداشت ، اشاره داشت.
ارائه خدمات یک مرحله ای به گردشگران مناطق گردشگری:
با ایجاد ساختار مناسب ارتباطات بوسیله فناوری اطلاعات و همچنین الکترونیکی کردن دیگر نیازی به مراجعه پی درپی مردم به ادارات و سازمانهای مختلف وجود ندارد، بلکه تمام فرایند تنها به یک فعالیت تقلیل خواهد یافت.
تقویت رقابت تجاری و ایجاد فرصتهای تجاری بیشتر در بستر تجارت الکترونیک:
الکترونیکی کردن پرداختها و دریافتها و همچنین آگاهی سریع از فرصتهای تجاری و امکان سرمایه گذاری ، محیط رقابتی قابل توجهی را در عرصه تجارت بوجود می آورد. در این صورت تجار می توانند نسبت به فرصتهای تجاری موجود آگاهی پیدا کنند و در صورت تمایل برای استفاده از آنها به صورت الکترونیکی اقدام کنند.
ارتباط بهتر سازمانها و ارگانهای وابسته به صنعت گردشگری :
ارتباط سازمانها و بخشهای مربوط با یکدیگر و تسهیل امر مکاتبات از طریق اینترنت، توسط زیرساختارهای الکترونیک ارتباط یکپارچه ای را بین سازمانهای مرتبط با یکدیگر بوجود می آورد، چنانچه سازمانهای و نهادهای وابسته به فرایند گردشگری (تورها، آژانسهای مسافرتی و هتلها و مدیریت مرکزی توریسم در مناطق گردشگری ، پذیرای گردشگر که می توانند با تشکیل NGO های خصوصی به پذیرش و جذب گردشگران اقدام کنند)، می توانند در سریع ترین زمکان ممکن به آخرین اطلاعات راجع به گردشگران، نحوه سکونت و ساماندهی فرایند اقامت بپردازند و از این طریق، این امکان نیز فراهم می شود تا ارگانها و نهادهای وابسته و مرتبط با گردشگری به منظور ارتقاء کیفی خدمات قابل ارائه و بررسی مشکلات موجود با هدف ایجاد رفاه بیشتر برای گردشگران و یا ساکنان محلی از این فناوری استفاده نمایند.
افزایش مشارکتهای مردمی و مداخلات مستقیم مردم در اداره امور محلی یا مسایل گردشگری:
از این طریق این امکان فراهم می شود تا مردم بعنوان بخشی از ذینعفان[۴۳] پروژه های گردشگری در فرایند تصمیم سازی[۴۴] و تصمیم گیری[۴۵] مداخله نمایند .
دسترسی همگانی به خدمات شهری :
از این طریق این امکان برای مناطق هدف طرح گردشگری فراهم می شود تا به برخی خدمات و تسهیلات دسترسی بلاواسطه داشته باشند ، درعین حال که از مراجعه مستقیم آنها به مناطق که با صرف هزینه و زمان زیاد ممکن می شود ، پرهیز نمایند.
همگون سازی فعالیتهای گردشگری و ظرفیت برد گردشگری مناطق مختلف با پتانسیلهای موجود:
از این طریق این امکان فراهم می شود تا علاوه بر هدایت، راهبری و کنترل مدیریت گردشگری در مناطق هدف، این امکان نیز فراهم شود تا بتوان ظرفیت کل پذیرایی جهانگردان و گردشگران اکوتوریسم خاص ( توریسم کشاورزی، توریسم مزرعه، توریسم سبز و …) که نیاز به اسکان و همکاری نزدیک دارد، فراهم شود که از این طریق از ورود گردشگران خارج از ظرفیت محلی جلوگیری می شود، چنانچه بدون این روش ممکن است گردشگران به برخی مناطق وارد شوند و مکانی برای اسکان آنها یا برای گذران اوقات فراغت آنها وجود نداشته باشد.
ایجاد اشتغال برای جوانان و افزایش درامد خانوارها:
در طی این فرایند این امکان فراهم می شود تا خانوارها خود به جذب و پذیرش گردشگران بپردازند و از طریق اینترنت از برخی از گردشگران که تمایل به اقامت در شهر و روستا دارند، بخواهند تا در تاریخ، زمان و مکان مشخص و از پیش تعیین شده از خدمات و تسهیلات گردشگری این مناطق بهره گیری کنند.
مدیریت، هدایت و کنترل و راهبری بهتر گردشگری :
استفاده از این روش و فناوری اطلاعات، این امکان را فراهم می کند تا بتوان به سازماندهی و کنترل و تدبیر بهتر امور مربوط به گردشگری پرداخت و در واقع بعنوان مرکزی برای برنامه ریزی محلی در توریسم عمل می کند. در طی این روش از اقدامات ناهماهنگ که می تواند نارضایتی گردشگران را در پی داشته باشد ، پرهیز می شود و امکان سازماندهی و مدیریت مناسب طرحهای گردشگری بصورت انفرادی یا گروهی در میان اجزاء صنعت گردشگری ( تورها، آژانسها و مراکز خدماتی و رفاهی محلی، محلهای اسکان و هتلها و سطوح خدماتی) فراهم می شود.
تسریع در بر طرف کردن مشکلات احتمالی و ارتباط مستقیم با گردشگران :
در طی این فرایند این امکان وجود دارد تا در صورت ایجاد مشکلات از پیش تعیین نشده و احتمالی، بتوان به سرعت مراتب امر را به گردشگران اطلاع داد و از ایشان خواست تا در زمان و در بستر شرایطی دیگر، نسبت به حضور در مناطق گردشگری روستایی اقدام نمایند. این روش می تواند علاوه بر بهبود اشکالات موجود، باعث افزایش رضایت گردشگران و تسهیل امور رفع مشکلات را نیز در بر گیرد.
صرفه جویی در زمان و هزینه :
با افزایش استفاده از فناوری اطلاعات و در حوزه گردشگری این امکان فراهم می شود تا دو عامل زمان و هزینه، تا حد امکان تقلیل یابند. به این صورت که گردشگران قادر خواهند بود تا تنها با یک کلیک روی صفحه نمایشگر رایانه، نسبت به رزرو محل اسکان و نوع و چگونگی برنامه ریزی احتمالی برای سفر ( در طول مسیر و یا حتی برنامه ریزی گذران اوقات فراغت در مناطق هدف ) اقدام کنند ، چنانچه این امر با تنها فشار دادن چند کلید روی صفحه کلید یا موشواره رایانه ممکن می شود و از مراجعات حضوری پیش از سفر یا بی برنامگی احتمالی در حضور در این مناطق می کاهد.
ایجاد ساختارهای لازم برای توسعه های آتی گردشگری محلی:
علاوه بر این مراحل، گردشگری یا تدبیر امور محلی در آینده نیازمند سیستمهای تکاملی و استفاده از فناوریهای جدید خواهد بود، چراکه هر فکر سلیمی این امر را اذعان می کند که با وجود گسترش فناوری اطلاعات و توسعه انفورماتیک لازم است تا این موارد در صنعت گردشگری بعنوان صنعت برتر در آینده، مورد ملاحظه قرار داده شود.
سیستم جامع اطلاعات گردشگری:
مهمترین و برترین مزیت استفاده از فناوری اطلاعات، مدیریت و سازماندهی سیستم اطلاعات گردشگری است، چنانچه از این طریق می توان با معرفی اماکن توریستی و جاذبه های موجود طبیعی، تاریخی و فرهنگی این مناطق به جذب و نگهداشت گردشگران در مناطق گردشگری پرداخت. در ضمن این امکان نیز فراهم می شود تا نوع خدمات و تسهیلات رفاهی این مناطق و نقشه چگونگی استفاده از مناطق روستایی شامل: نقشه جغرافیایی و مکان قرار گیری جغرافیایی ، نحوه دسترسی به این مناطق از طریق شریانها و مسیرهای ارتباطی و مناطق گردشگری و نوع میزان و چگونگی ارائه خدمات و تسهیلات رفاهی ( محل کمپینگ، دهکده های گردشگری، فروشگاه ها و رستورانها ، هتل ها و متلهای محلی )، در اختیار گردشگران و یا دیگر دوستداران طبیعت قرار داده شود.
مدیریت و نظارت واحد گردشگری:
از این طریق می توان به تدوین چشم اندازهای بلند مدت و میان مدت در صنعت گردشگری پرداخت. با استقرار سیستمهای یکپارچه[۴۶] در گردشگری از فعالیتهای موازی، بی نظمی و اختلالات موجود جلوگیری می شود و تمام فعالیتها تحت نظارت یک سیستم مدیریتی واحد در حوزه گردشگری صورت می گیرد. علاوه بر این، این امکان نیز فراهم می شود تا بتوان به برنامه ریزی کلان برای مناطق روستایی هدف در طرحهای گردشگری در انطباق با طرحهای فرادست گردشگری ( طرح های جامع گردشگری منطقه ای و ملی ) و بستر سازی آتی برای توسعه و مراحل گسترش طرحهای هدف پرداخت.
نشر فرهنگ و شاخصه های فرهنگی و بومی:
از طریق اینترنت و ایجاد درگاه های مناطق گردشگری می توان به گسترش و پراکنش آداب و رسوم محلی و زنده سازی آداب و فرهنگ بومی پرداخت که در حال فراموش شدن هستند. این امر می تواند باعث اعتلای شاخصهای فرهنگ ملی و بهبود سطح آشنایی مردم و گردشگران با مناطق هدف طرحهای گردشگری منجر شود.
ﻧﮕﺎرش ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭘﮋوهشی با موضوع جهانگردی الکترونیک و نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در روند توسعه گردشگری در ...
