٢-۵ ) نتیجه گیری ۶۱
١-٢- ۵)نتایج پلی مورفیسم rs242557(G/A مربوط به ژن MAPT 61
٢-٢-۵) نتایج پلی مورفیسم (۴٢٩٣۵٨ rs ) و (٧۴١٢rs) مربوط به ژن APOE 62
٣-۵ ) پیشنهادات ۶۳
منابع

فهرست جداول:
عنوان صفحه
جدول ١-٣مشخصات کلی پرایمرها ۴۸
جدول ٢ -٣ ۴۹
جدول ٣-٣ برنامه مورد استفاده جهت انجام PCRژنMAPT 50
جدول ١-١-۴: بررسی توزیع ژنوتیپ ها در دو گروه بیمار و کنترل ۵۴
جدول ٢-١-۴: بررسی همسا نی توزیع آلل ها در دو گروه بیمار و سالم ۵۵
جدول ١-٢-۴ : بررسی توزیع ژنوتیپ ها در دو گروه بیمار و کنترل ۵۶
جدول ٢-٢-۴: بررسی همسانی توزیع آلل ها در دو گروه بیمار و سالم ۵۶
فهرست شکل ها:
عنوان صفحه
شکل ١-١ ) در این شکل نورون های سا لم با نورونهای دارای شاخص های بیماری آلزایمر مقایسه شده است ۳
شکل٢-١ : در این شکل ایزوفرم های گوناگون تائو به نمایش در آمده اند. ۷
شکل ١-٢ : پلاکهای پیری آمیلوئید و NFT مشاهده شده در مغز بیماران مبتلا به آلزایمر ۱۴
شکل٢-٢: سیستم لیمبیک و نواحی درگیر در بیماری آلزایمر ۱۵
شکل١-۴-۴ : محصول PCR مربوط به ژن MAPT ، همانگونه که مشاهده می شود،طول قطعه ی کنترل ، موتانت و نرمال به ترتیب ٣۴٠ ، ١۶٧،٢٢٨ نو کلئو تید می باشند. ۵۸
شکل ٢-۴-۴: محصول PCR مربوط به ژن APOE در دو جایگاه (لوکوس) ١١٢و ١۵٨. ۵۸

چکیده :
مقدمه : بیماری آلزایمر یک اختلال مولتی فاکتوریال بوده است و شایع ترین عامل دمانس در جهان می­باشد. بنابراین قویترین فاکتور خطر برای ابتلا به بیماری آلزایمر رسیدن به سن پیری می­باشد. از آنجا که یکی از شاخص­ های بیماری آلزایمر گره­های نوروفیبریلاری درون سلولی (متشکل از فیلامنت­های شدیدا فسفریله تائو ) می­باشد و با توجه به اینکه ژنMAPT کدکننده پروتئین تائو است و این پروتئین با بیماری آلزایمر در ارتباط مستقیم است بنابراین پلی مورفیسم شایع (G/A) ٢۴٢۵۵٧rs ژن MAPT می ­تواند با ریسک ابتلا به بیماری آلزایمر ارتباط داشته باشد و APOE هم یک ریسک فاکتور برای این بیماری شناخته شده است. بنابراین رابطه بین بیماری آلزایمر و تشکیل گره­های نوروفیبریلاری انکار ناپذیر است.

روش کار: در این مطالعه پلی مورفیسم (G/A) ٢۴٢۵۵٧rs در ژنMAPT و پلی مورفیسم (۴٢٩٣۵٨ rs ) و (٧۴١٢rs) در ژن APOE در ۵٧ فرد سالم و ۵٠ فرد بیمار به روش Tetra Arms PCR مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته­ ها : در پلی مورفیسم (G/A) ٢۴٢۵۵٧rs در ژن MAPT ،فراوانی ژنوتیپ AG و آلل G در افراد بیمار به طور معناداری از افراد سالم بیشتر بود، (به ترتیب ۶۴% و ٣۶% در برابر ١/۴٢% و ٨/٢٢% با ٠١/٠≤ Pvalue . در پلی مورفیسم (۴٢٩٣۵٨ rs ) و (٧۴١٢rs) در ژن APOE ، فراوانی ژنوتیپ ۴/۴ و آلل ۴ در افراد بیمار به طور معناداری از افراد سالم بیشتر بود. (به ترتیب ۴/٣٨% و ٧/۵٧% در برابر ٨/٣% و ٨/٢٨% با٠٠٩ /٠≤ Pvalue).
نتیجه گیری : به نظر می رسد که در پلی مورفیسم(G/A) ٢۴٢۵۵٧rs در ژن MAPT در جمعیت ایرانی ، ژنوتیپ AG و آلل G در این جمعیت دارای نقش ریسک فاکتوری برای بیماری آلزایمراست.
به نظر می­رسد که در پلی مورفیسم (۴٢٩٣۵٨ rs ) و ( ٧۴١٢rs ) در ژن APOE ، در جمعیت ایرانی ، ژنوتیپ ۴/۴ و آلل ۴ در این جمعیت دارای نقش ریسک فاکتوری برای بیماری آلزایمر است.
واژه­ های کلیدی : بیماری آلزایمر ، ژن MAPT ، ژن APOE ،گره­های نوروفیبریلاری
فصل اول:
کلیات تحقیق
١- ١: بیان مسئله :
بیماری آلزایمر^[۱] شایع ترین بیماری تخریب کننده عصبی^[۲] می­باشد (١) که از نظر ژنتیکی هتروژن بوده و تاکنون بیش از ٢۶ میلیون نفر از جمعیت جهان به آن مبتلا شده اند (٢و٣).
بیماری آلزایمراز نظر بالینی, با اختلالات شناختی ,اختلالات زبانی و مهارت­ های حرکتی و تغییرات رفتاری همراه است (٢) و درگیر کننده مناطقی خاص از مغز از جمله لوب­های گیجگاهی^[۳],هیپوکامپ, بخشی از کورتکس و بخش کوچکی از لوب پیشانی^[۴] می­باشد (۴) و از نظر پاتولوژیکی با وجود پلاک­های پیری خارج سلولی^[۵] وگره­های داخل سلولی نوروفیبریلاری^[۶] و فقدان ارتباطات سیناپسی درون کورتکس انتورینال^[۷] مشخص می­ شود (۵).
شکل ١-١ ) در این شکل نورون های سا لم با نورون­های دارای شاخص های بیماری آلزایمر مقایسه شده است
که همانگونه که ملاحظه می­ شود در نورون­های آلزایمری پلاک­های بتا آمیلوئیدی خارج سلولی و گره­های نوروفیبریلاری داخل سلولی که از شاخص­ های بیماری آلزایمر می­باشد به خوبی قابل مشاهده می­باشد.
پلاک­های پیری از رشته­ های ۸ نانومتری از پپتید­های ۴٢-۴٠ اسیدآمینه­ای به نام آمیلوئید بتا ^[۸]درست شده ­اند که از پروتئولیز یک پروتئین بزرگتر به نام پروتئین پیش ساز آمیلوئید^[۹] حاصل می­شوند (۵و۶). شکستن APP توسط دو پروتئاز به نام بتا -سکرتاز^[۱۰] و گاما -سکرتاز ^[۱۱]سبب تولید پپتید آّمیلوئید بتا می­ شود که سریعا به صورت فیبریل­هایی تجمع می­یابند. دو پروتئین مرتبط با بیماری آلزایمر به نام های پرسینیلین١ و پرسینیلین ٢ از اجزء کاتالیتیک گاما-سکرتاز می­باشند (۵).
گره­های داخل سلولی نوروفیبریلاری از رشته­هایی درست شده ­اند که ترکیب عمده آنها از پروتئبنی به نام تائو^[۱۲] می­باشد که پروتئینی متصل شونده به میکروتوبول ^[۱۳]می­باشد. واکنش دینامیک بین پروتئین تائو و میکروتوبول­ها توسط فسفریلاسیون تنظیم می­ شود. تائوی فسفوریله شده در مقایسه با تائوی غیر فسفوریله شده تمایل چسبندگی پایین­تری به میکروتوبول­ها دارد (٧). میزان فسفوریلاسیون در تائوی جدا شده از گره­های نوروفیبریلاری چندین برابر بیشتر از تائوی طبیعی می­باشد (٨). پروتئین تائو به فیلامنت­ های اکتین^[۱۴] و اسپکترین^[۱۵] متصل می­ شود که از طریق این واکنش­ها پروتئین­های تائو احتمالا در میا نکنش میکروتوبول­ها با سایر اجزای اسکلت سلولی نظیر نوروفیلامنت­ها اثر می­گذارند. در انواعی از بیماری­های نورودژنراتیو (به جز آلزایمر) که در مجموع به آنها تائوپاتی­ها^[۱۶] اطلاق می­ شود گره­های نوروفیبریلاری تجمع می­یابد بدون اینکه رسوبات بتا آمیلوئیدی دیده شود و بر اساس نوع تائوی اجتماع یافته که به عنوان بار کد ^[۱۷]عمل می­ کنند پنج نوع تائو پاتی طبقه بندی شده است (٩).
بیماری آلزایمر بر اساس سن شروع بیماری به انواع زودرس^[۱۸] و دیررس^[۱۹] تقسیم می­ شود که در شکل زودرس (آلزایمر خانوادگی) سن شروع بیماری پایین تر از ۶۵ سال است در حالی که در شکل دیررس سن شروع بیماری بالاتر از ۶۵ سال می­باشد (١٠). عمده موارد بیماری از نوع دیررس (اسپورادیک) می باشد (١١) به نحوی که بیش از ٩٧% بیماری آلزایمری از نوع دیررس می­باشد و تنها ٣% بیماران آلزایمری از نوع زودرس می­باشد (١٢).
چندین ژن دخیل در ایجاد بیماری آلزایمر زودرس شناسایی شده ­اند که از مهم­ترین آن­ها می­توان به پرسینیلین ١ بر روی کروموزوم١۴, پرسینیلین ٢ بر روی کروموزوم ١ و پروتئین پیش ساز بتا آمیلوئید بر روی کروموزوم ٢١ اشاره کرد که جهش در این سه ژن مسئول ۴٠% از موارد زودرس بیماری است. ژن­های دخیل در آلزایمر دیررس به صورت یک ریسک فاکتور عمل می­ کنند و ژن­های بسیاری در این زمینه به عنوان ریسک فاکتور مورد مطالعه قرار گرفته اند که شناخته ترین آن­ها ,ژن آپولیپو پروتئین^[۲۰] واقع بر روی کروموزوم ۱۹ می­باشد (١٣,١۴ و١۵). آپولیپو پروتئین E(APOE), لیپوپروتئین اصلی در مغز است که در نقل و انتقال لیپیدها و به ویژه کلسترول دخیل می­باشد. ژن کد کننده پروتئین(APOE سه آلل دارد که توارث آلل (۴ (APOE قویترین فاکتور خطر برای بیماری آلزایمر تک گیر می­باشد (١۶).
چندین فرضیه ارائه شده ­اند که مرک نورونی ناشی از گره­های داخل سلولی نوروفیبریلاری و آمیلوئید بتا را بیان می­ کنند. فرضیه آبشار آمیلوئید^[۲۱] ادعا می­ کند که آمیلوئید بتا سبب افزایش یا ایجاد پاتولوژیکی گره­های داخل سلولی نوروفیبریلاری می­ شود. فرضیه ای دیگر, آسیب اکسیداتیو مغز, به عنوان یک عامل برای بیماری آلزایمر اسپورادیک می­باشد و فرضیه ای دیگر , نقص میتوزی را به عنوان یک دلیل تخریب نورونی در آلزایمر معرفی می­ کند (١).
ژن تائو kb١٣۵ طول دارد و دارای ١۶ اگزون می­باشد که بر روی کروموزوم شماره ١٧در موقعیت٢١ q١٧ قرار دارد و پروتئین کد شده توسط این ژن , دارای نقش حیاتی در سطح سلولی می­باشد. نقش عمده فیزیولوژیکی این پروتئین ,پیشبرد پایداری و تجمع شبکه میکروتوبولی می­باشد که این شبکه میکروتوبولی در انتقالات آکسونی^[۲۲] در نورون ها دارای اهمیت می­باشد (١٧,١٨). ژن تائو دارای دو جزیره CPG ^[۲۳]می­باشد که یکی از جزایر با پروموتر و جزیره دیگر با اگزون ٩ در ارتباط می­باشد. جزیره CPG مربوط به بخش پروموتر شبیه پروموترهای ویژه نورون می­باشد (١٩).
در تمام طول لوکوس ژنومی MAPT دو هاپلوتایپ شناسایی شده ­اند که این هاپلوتایپ ها را H1 وh2 می­نامند که واریانت های H1 با بیماری آلزابمر در ارتباط می­باشند (١۶,٢٠).